بهترین کتاب های علمی【معرفی 15 کتاب پرفروش غیرداستانی دنیا】

کتاب‌های علمی، گونه‌ای جالب از کتاب‌ها هستند که معمولا برای طیف وسیعی از خوانندگان نوشته می‌شوند. ادبیات غیرداستانی علمی، حوزه وسیع و متنوعی با آثار کلاسیک بی‌شماری است که نگرش ما از جهان امروز را کاملاً تغییر داده است. در این مطلب از ویدو 14 کتاب از بهترین کتاب های علمی را برای طرفداران کتاب های غیرداستانی انتخاب کرده‌ایم که از بهترین کتاب های خوانده شده در تمام دوران هستند. امیدواریم که خواندن آن‌ها لذت ببیرید.

معرفی لیست بهترین کتاب های علمی جهان

این کتاب‌ها در اکثر مواقع توسط دانشمندان، اساتید بزرگ و صاحب منصبان علم به تحریر در می‌آیند و دیدگاه نویسنده را با لحنی جذاب و دلنشین به خواننده منتقل می‌کنند. کتاب‌های علمی در برخی موارد نیاز به دانش تخصصی دارند و در موارد دیگری نیاز به حداقل دانش عمومی برای درک مفاهیم دارند. و همین عاملی میشود تا این کتاب ها مورد پسند تمامی قشرها قرار گیرند.

تاریخچه تقریباً همه چیز ( بیل برایسن )

تاریخچه تقریباً همه چیز، جایزه کتاب سال ۲۰۰۴ آمریکا را برنده شد. این اثر یک کتاب علمی در قلمرو دانش بشری است که با شیوه و قلم مخصوص بیل برایسون نوشته شده است. بیل برایسن یکی از محبوب‌ترین نویسندگان جهان و نویسنده پرفروش نیویورک‌تایمز در کتاب تاریخچه تقریباً همه چیز به قدیمی‌ترین پرسش‌هایی که در مورد جهان و علم با آن‌ها روبه‌رو هستیم، از بیگ بنگ گرفته تا ظهور تمدن‌های امروزی می‌پردازد. این کتاب از بزرگ‌ترین آثار وی محسوب می‌شود.

با خواندن این کتاب، تقریباً اطلاعاتی درباره همه پدیده‌های جهان هستی می‌توانید پیدا ‌کنید. این‌که زندگی از کی؟ و از کجا؟ روی زمین به ‌وجود آمده است! نویسنده تلاش کرده است تا پدیده‌های جهان هستی، ماهیت و چیستی بشر و نظریه و فرضیه‌های دانشمندان در موضوعات علمی را مورد پرسشگری قرار دهد.

کتاب تاریخچه تقریباً همه چیز را، می‌توان یک کتاب اطلاعات عمومی خوب دانست که در تلاش است مسائل پیچیده علمی را به شکل داستانی و به زبانی ساده به مخاطب ارائه دهد. برایسون تمام سعی خود را کرده است تا مطالب کتاب را به زبان ساده و قابل‌فهم بیان کند. شیوایی در کلام بیل برایسن باعث می‌شود برای تمام‌کردن کتاب مشتاق باشید. این اثر، تاریخچه تقریباً همه ‌چیز در جهان هستی است.

 

تاریخچه مختصر زمان ( استیون هاوکینگ )

تاریخچه مختصر زمان اثر استیون هاوکینگ یکی از بهترین کتاب های علمی تاریخ است که در سال 1988 منتشر شد. استیون هاوکینگ فیزیکدان نظری، کیهان‌شناس و نویسنده انگلستانی و مدیر تحقیقات مرکز کیهان‌شناسی نظری در دانشگاه کمبریج بود. درون‌مایه اصلی کتاب تاریخچه مختصر زمان مربوط به کیهان‌شناسی است. هاوکینگ این کتاب را به‌شکلی نوشته که حتی اشخاصی که هیچ‌گونه آشنایی با کیهان و گیتی ندارند نیز بتوانند آن را مطالعه کرده و از آن اطلاعات کسب کنند.

این کتاب که یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ است تاکنون به 33 زبان مختلف ترجمه شده است. هاوکینگ در این کتاب با زبانی ساده داستان جهان را بازگو کرده است. او در مورد مفاهیم اساسی مانند فضا و زمان، بلوک‌های اساسی ساختاری که جهان را تشکیل می‌دهد (مانند کوارک‌ها) و نیروهای اساسی حاکم بر آن (مانند گرانش) گفتگو می‌کند. او در مورد پدیده‌های کیهان‌شناختی مانند بیگ بنگ و سیاه‌چاله‌ها نیز می‌نویسد.

قسمتی از کتاب تاریخچه مختصر زمان بدین شرح است: افزایش بی نظمی یا آنتروپی، چیزی است که گذشته را از آینده متمایز می کند و به زمان سمت و سو می دهد. انیشتین هیچوقت نپذیرفت که شانس بر جهان هستی حاکم است؛ عقاید انیشتین در این مورد در این جمله معروف او خلاصه شده است: خدا، تاس نمی ریزد. اگر سفر در زمان ممکن است، گردشگرانی که از آینده آمده اند کجا هستند؟

هاوکینگ در این کتاب به شکل جذاب و سرگرم‌کننده مفاهیمی را زیر سوال می‌برد که در ذهن بسیاری از ما تغییرناپذیر هستند؛ همین نگاه تازه و بدیع او نسبت به جهان باعث شده تا کتاب تاریخچه مختصر زمان به فروش بسیار بالایی دست پیدا کند.

 

اسلحه، میکروب و فولاد ( جارد دایموند )

اسلحه، میکروب و فولاد یکی دیگر از بهترین کتاب های علمی است که توسط استاد جغرافیا و فیزیولوژی جارد دایموند نوشته و در سال 1997 منتشر شد. این کتاب پس از انتشار با تحسین گسترده کارشناسان و منتقدان روبه‌رو شد. بعد از دریافت نظرات مثبت، این کتاب در سال 1998 موفق به کسب جایزه پولیتزر و Aventis برای بهترین کتاب علمی شد.

انجمن جغرافیای ملی تصمیم گرفت مستندی بر پایه این کتاب تولید کند؛ این مستند در سال 2005 توسط شبکه پی بی اس پخش شد. کتاب اسلحه، میکروب و فولاد تاکنون به 25 زبان مختلف ترجمه شده است. در ایران نیز این کتاب توسط حسن مرتضوی ترجمه و توسط انتشارات بازتاب نگار منتشر شد.

خلاصه محتوای کتاب اسلحه، میکروب و فولاد بدین شرح است: کتاب تلاشی است برای توضیح اینکه چرا تمدن‌های اوراسیا (به همراه شمال آفریقا) موفق به تسخیر یا مقاومت در برابر دیگر تمدن‌ها شده‌اند و در عین حال تلاش در رد اعتقادی می‌کند که سلطه اورآسیا را به برتری اروپایی‌ها و آسیایی‌ها از لحاظ اخلاقی، ذاتی، ژنتیکی یا فکری نسبت می‌دهد. دایموند استدلال می‌کند که شکاف در قدرت و فناوری بین جوامع انسانی ریشه در تفاوت‌های زیست‌محیطی دارد؛ تفاوت‌هایی که حلقه بازخورد مثبت آن‌ها را تقویت می‌کند (به این معنا که برتری محیطی باعث پیشرفت تکنولوژی می‌شود و برتری تکنولوژی باعث پیشرفت‌های بیشتری می‌شوند که در جای خود پیشرفت بیشتری به دنبال می‌آورد).

 

جادوی واقعیت: چگونه می‌دانیم چه چیزی واقعا درست است ( ریچارد داوکینز )

کتاب جادوی واقعیت: چگونه می‌دانیم چه چیزی واقعا درست است اثر ریچارد داوکینز نیز جزو بهترین کتاب های علمی است که در سال 2011 منتشر شد. یکی از ویژگی‌های جالبی که این کتاب را منحصربه‌فرد کرده است مربوط به تصویرپردازی جذاب آن می‌شود. تصویرپردازی این اثر توسط دیو مک‌کین انجام شده است.

این اثر پس از انتشار با تحسین بی‌نظیر منتقدان مواجه شد. تیم رد فورد طی مقاله‌ای در نشریه گاردین این کتاب را اینگونه توصیف کرد: می‌توان این اثر را عصاره هر آن چیزی دانست که داوکینز از کتاب ژن خودخواه به بعد نوشته و چاپ کرده ‌است. نقطه قوت کتاب در این است که نویسنده حیطه تخصصی‌اش را به‌دقت می‌شناسد. اما نقطه ضعف اثر نیز در این نکته ‌است -البته از دیدگاه مخاطب خانوادگی- که او واژگان خود را، به عمد، محدود می‌کند و در عوض تصاویر فراوانی را با جنگجویی‌ای که از ابتدا مشهورش کرده ‌است، همراه می‌کند.

چکیده این اثر بدین شرح است: بیشتر بخش‌های کتاب با اشاره مختصری به اسطوره آفرینش به عنوان تلاش بشر در زمان‌های مختلف، برای تبیین منشا آفرینش شروع می‌شود. این اسطوره‌ها از فرهنگ‌ها و ملیت‌های مختلفی از جمله بابلی، یهودی-مسیحی، آزتک، مائوری، بومیان استرالیا، اسکاندیناوی، یونان باستان، چینی، ژاپنی و دیگر سنت‌ها برگرفته شده‌اند. ضمن اینکه فصل نهم نیز شامل اسطوره معاصر آدم‌ربایی بیگانگان می‌شود. اما داوکنیز در فصل چهارم به‌کل این نوع اسطوره‌ها را توضیحی ساده برای ذهن ساده انسان‌های اولیه می‌داند و آن‌ها را به عنوان ایده‌ای قابل اعتنا برای عصر معاصر رد می‌کند و اعتراض و ایرادهای بسیار بر آن‌ها وارد می‌سازد.

 

طرح بزرگ ( استیو هاوکینگ )

طرح بزرگ یکی دیگر از بهترین کتاب های علمی است که توسط استیون هاوکینگ نوشته و در سال 2010 منتشر شد. هاوکینگ این کتاب را با همکاری لئونارد ملودینوف نوشته است. کمی بعد از عرضه این کتاب، جنجال‌های بسیار زیادی در مورد درون‌مایه آن برپا شد. هاوکینگ در این اثر سعی کرده تا راجع‌به قوانین طبیعت و چیستی جهان صحبت کند. کتاب طرح بزرگ تنها بعد از گذشت چند روز، تبدیل به پرفروش‌ترین کتاب فروشگاه آمازون شد.

این کتاب با نقدهای مختلف منتقدان مواجه شد؛ دوایت گارنر طی مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز با انتقاد از این کتاب معتقد بود: خبرهای واقعی درباره طرح عظیم این است که این کتاب به طرز ناامیدکننده‌ای چقدر سست و ناهنجار است. از طرفی چاپرا با تحسین کتاب اظهار داشت: باید به لئونارد و استفان تبریک بگوییم چرا که بالاخره به سرنگونی خرافه‌ای به نام مادی گرائی کمک کردند. چرا که همه آنچه که ماده می‌نامیم از حوزه‌ای نامرئی می‌آید که فراتر از فضا و زمان است.

استیون هاوکینگ در بخشی از این کتاب نوشت: ممکن است روشی که کیهان به‌وجود آمده هماهنگ با قوانین دانش باشد که در این صورت نیازی نیست به خدا متوسل بشویم تا تصمیم بگیریم که کیهان چگونه آغاز شده ‌است. اگر ما یک فرضیه همه‌جانبه و کامل را در مورد پیدایش عالم کشف کنیم این مهم‌ترین پیروزی انسان خواهد بود چون ما قادر خواهیم بود که فکر خدا را بخوانیم.

گیاهان حشره‌خوار ( چارلز داروین )

گیاهان حشره‌خوار یکی از مهم‌ترین و بهترین کتاب‌ های علمی تاریخ است که توسط چارلز داروین نوشته و در سال 1875 منتشر شد. اظهارات جالب داروین در این کتاب نظرات مختلف گیاهشناسان را به همراه داشت. این کتاب راجع‌به گیاهان گوشتخوار و سازگاری‌هایی است که این موجود را برای زندگی در شرایط سخت آماده می‌کند. داروین در این کتاب با دقت مکانیزم‌های تغذیه این گیاه را مورد بررسی قرار داد.

کتاب گیاهان حشره‌خوار یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های علمی تاریخ است که در سطح جهان مورد توجه قرار گفت. کتاب شامل تصاویری است که خود داروین آن‌ها را کشیده ‌است و همین‌طور نقاشی‌هایی از پسران او جورج داروین و فرانسیس داروین دارد.

برخی از مشاهدات علمی داروین در این کتاب بدین شرح است: تغییراتی که درون سلول رخ می‌دهد زمانی که غدد به روش‌های مختلف تحریک می‌شوند، بخش مهمی از کتاب آزمایش‌های او را روی دروزای معمولی یک به یک می‌شمارد. سپس داروین توجه خود را به گونه‌های دیگر گیاهان حشره‌خوار معطوف کرده و آن‌ها را با هم مقایسه کرده و اشاره می‌کند که در برخی موارد بعضی از قسمت‌های برگ برای هضم و قسمت‌های دیگر برای جذب ماده پوسیده مورد استفاده قرار می‌گیرد. او حدس زد که ممکن است گیاهان منحصرا با یکی از این عملکردها سازگار شوند و به تدریج عملکردهای دیگر را در یک دوره زمانی از دست بدهند؛ و این مسئله توضیح می‌دهد که چطور گیاه کره‌ای و علف‌انبانی با وجود تعلق به یک تیره از عملکردهای مختلفی برای بدست آوردن غذا استفاده می‌کنند.

 

اتم و ماده ( کایل کرکلند )

کتاب اتم و مانده یکی از کتاب‌های مجموعه شش جلدی «فیزیک در جهان ما» اثر کایل کرکلند است که جزو بهترین کتاب های علمی کنونی به حساب می‌آید. مجموعه شش جلدی فیزیک در جهان ما پس از انتشار با استقبال گسترده کارشناسان و دانشمندان مواجه شد. کرکلند در این مجموعه شش جلدی به توصیف چگونگی تاثیر فیزیک بر فناوری و جامعه می‌پردازد و به افراد کمک می‌کند تا طبیعت و رفتار جهان و اجزای مختلف و اثر متقابل آن‌ها بر یکدیگر را درک کنند. هر یک از شش جلد شامل یکی از عناوین اصلی فیزیک است. در هریک از کتاب‌های این مجموعه ابتدا مفاهیم اصلی و سپس کاربردها توضیح داده می‌شوند.

بسیاری از کارشناسان کتاب اتم و ماده را بهترین اثر این مجموعه شش جلدی می‌دانند که به زیبایی هرچه تمام‌تر در مورد اتم سخن گفته و تاثیرات مختلف آن را در فناوری و استفاده‌های گوناگون بررسی می‌کند.

موضوع اصلی کتاب اتم و ماده بدین شرح است: این اثر در مورد ماده در ابتدایی‌ترین سطح آن یعنی اتم و اجزایش و البته درباره کاربرد مواد در فناوری و در جامعه است. اندازه مواد می‌تواند بسیار کوچک باشد مثل باریکه ذرات یا خیلی بزرگ باشد مانند قطعات بتونی که هر کدام به دلایل خاص خود اهمیت دارند. ذرات ریز ماده در پزشکی به سوی بافت سرطانی پرتاب می‌شوند تا آن را از بین ببرند و هسته‌های کوچک در مهندسی شکافته می‌شوند تا الکتریسیته تولید کنند، یا مهیب‌ترین سلاح‌های زمان خود را پدید آورند. کتاب حاضر با هدف بررسی ابعاد گوناگون اتم و ماده به رشته تحریر درآمده است. خبرگزاری آنا در مقاله‌ای شرح داده که کتاب راجع به ماده در ابتدایی‌ترین سطح آن یعنی اتم و اجزایش و همچنین در مورد کاربرد مواد در فناوری و در جامعه بحث می‌کند.

حکایت‌های مریخ ( ری بردبری )

کتاب حکایت‌های مریخ اثری علمی تخیلی است که توسط ری بردبری نوشته و در سال 1950 منتشر شد. به عقیده بسیاری از منتقدان و کارشناسان این اثر یکی از بهترین کتاب های علمی است که با فضای منحصربه‌فرد خود می‌تواند تاثیر زیادی بر مخاطبش بگذارد. این کتاب بعد از انتشار به محبوبیت بالایی دست پیدا کرد و به زبان‌های مختلف ترجمه شد.

بردبری کتاب حکایت‌های مریخ را اثری علمی‌تخیلی نمی‌داند؛ او طی یک گفتگو در این رابطه گفت: علمی-تخیلی توصیف واقعیت است و خیال‌پردازی شرحی خیال‌پردازانه. از این روست که حکایت‌های مریخ علمی-تخیلی نیست، خیال‌پردازی است. معلوم است که ممکن نیست چنان اتفاقاتی روی دهد. به همین دلیل است که اثری ماندگار خواهد بود، چون همانند اساطیر یونان است و اسطوره‌ها مانا هستند.

جالب است بدانید در چاپ اسپانیولی این کتاب، خورخه لوییس بورخس نویسنده مشهور اسپانیولی مقدمه‌ای نوشته که بخشی از آن بدین شرح است: در سده دوم دوران ما، لوسیانوی سمیساطی (سامزاتی) تاریخی حقیقی را سرود که افزون بر اعجاب‌هایی چند، مشتمل است بر شرحی از ماه‌نشینان که فلز و شیشه می‌ریسند و می‌بافند، چشمانشان را بیرون می‌کشند و باز بر جا می‌نهند، عصاره هوا یا هوای فشرده می‌نوشند.

در آغاز سده شانزدهم میلادی لودویگو آریوستو روایت می‌کند که پهلوانی افسانه‌ای آنچه را روزی زمین گم شده در ماه می‌یابد: اشک‌ها و آه‌های عشاق، زمان هدرشده در قمار، کرده‌های بی‌حاصل و آرزوهای دست‌نیافته. در قرن هفدهم، کپلر رؤیای سماوی را نگاشت و چنین وانمود کتابی استنساخ کرده که در خواب خوانده و شرحی دقیق از کردار، رفتار و عادات مارهای ماه می‌دهد که در طول روزهای داغ در غارهای عمیق پناه می‌گیرند و هنگام عصر بیرون می‌آیند.

انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر ( یووال هرری )

انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر اثر یووال هرری یکی دیگر از بهترین کتاب های علمی است که سعی کرده تاریخچه بشر و شیوه تکاملی آن را به شکل علمی و با جزئیات بالا بیان کند. این کتاب در سال 2011 منتشر شد و بعد از موفقیت زیاد به زبان‌های مختلف ترجمه شد. این اثر به زبان فارسی نیز ترجمه شد و توانست توجه طرفداران کتاب‌های علمی را به سمت خود جلب کند.

البته برخی از کارشناسان و منتقدان کتاب انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر را چندان معتبر نمی‌دانند و معتقدند در درستی مطالب موجود در کتاب تردیدهایی وجود دارد. در یکی از همین نظرهای انتقادی دکتر کریستوفر رابرت هالپایک بیان کرده: هرجا فکت‌هایی که هراری ارائه می‌کند صحیح هستند، تازگی ندارند و هرجا وی تلاش می‌کند تا فکت‌های تازه‌ای ارائه دهد معمولا به خطا می‌افتد. خطاهایی که بعضا بسیار بزرگ هستند.

خلاصه درون‌مایه کتاب انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر بدین شرح است: هرری تاریخ انسان را از زمان فرگشت انسان باستان در عصر سنگ تا قرن بیست و یکم مرور می‌کند. وی تاریخ را به چهار بخش تقسیم می‌کند: انقلاب شناختی، انقلاب کشاورزی، وحدت انسان‌ها و انقلاب علمی. بحث اصلی هرری این است که انسان‌های هوشمند به این دلیل بر جهان حاکم شده‌اند که تنها حیوانی هستند که می‌توانند در تعداد بالا با انعطاف بالایی همکاری کنند. او استدلال می‌کند که انسان‌های ماقبل تاریخ ممکن است مرتکب یک نسل‌کشی عظیم شده باشند که منجر به انقراض گونه‌های دیگر انسان مانند نئاندرتال‌ها شده ‌باشد.

 

جهان در پوست گردو ( استیون هاوکینگ )

جهان در پوست گردو اثر استیون هاوکینگ را نیز باید جزو بهترین کتاب های علمی محسوب کنیم که در سال 2001 منتشر شد و توانست مورد توجه دانشمندان و محققان قرار بگیرد. این کتاب به زبان‌های مختلف ترجمه و در سراسر جهان منتشر شد. این اثر در ایران توسط مترجم‌های مختلفی ترجمه و عرضه شد.

محتوای اصلی کتاب جهان در پوست گردو راجع‌به فیزیک نظری است. هاوکینگ در کتاب خود سعی کرده مفاهیم علمی را به شکلی ساده توضیح دهد تا مخاطب عام بتواند به درک درستی از آن دست پیدا کند. کتاب جهان در پوست گردو ابتدا به توضیح تاریخچه اصول فیزیک نوین می‌پردازد و سپس مطالبی در ارتباط با مکانیک کوانتومی و نظریه ریسمان را بیان می‌کند.

بخشی از کتاب جهان در پوست گردو بدین شرح است: یک برآمد بسیار مهم نسبیت رابطه بین جرم و انرژی است. ادعای آلبرت اینشتین که سرعت نور باید برای تمام ناظران یکسان باشد ایجاب می‌کند که هیج چیز نمی‌تواند تندتر از نور حرکت کند. در نتیجه استفاده از انرژی برای شتاب دادن هر چیز چه ذره باشد و چه سفینه فضائی، بر جرمش می‌افزاید و کار بیشتر را سخت‌تر می‌کنند. شتاب دادن یک ذره تا سرعت نور ناممکن خواهد بود. زیرا مقدار بی‌نهایت انرژی لازم خواهد داشت. جرم و انرژی معادل هستند. آن طور که در فرمول معروف اینشتاین خلاصه شده‌است: E=MC 2 می‌توان گفت این معادله در فیزیک، تنها معادله‌ای است که زبانزد خاص و عام است. در میان برآمدهای آن، درک این بود که اگر هسته یک اتم اورانیوم شکافته و به دو هسته با جرم‌های تقریبا کمتر تقسیم شود، انرژی بی اندازه زیادی تولید خواهد کرد.

خط زمان ( مایکل کرایتون )

کتاب خط زمان اثر مایکل کرایتون اثری علمی-داستانی به‌حساب می‌آید که باید آن‌ را یکی از بهترین کتاب های علمی تاریخ محسوب کنیم. این کتاب که ابتدا در سال 1999 منتشر شد خیلی سریع به فروش بسیار بالایی دست پیدا کرد. بسیاری از مخاطبان و منتقدان معتقد بودند کرایتون با این اثر سعی کرده برخی از مفاهیم علمی را در قالب داستانی فانتزی و تخیلی به مخاطبش نشان دهد.

البته نمی‌توان با توجه به سبک داستانی و تخیلی کتاب خط زمان، این اثر را یک کتاب تماما علمی به‌حساب بیاوریم؛ اما تلاش نویسنده در گنجاندن برخی از مطالب علمی در خط داستانی کتابش قابل تحسین است. بعد از موفقیت این اثر، فیلمی با همین نام در سال 2003 ساخته شد که مورد توجه قرار گرفت.

خلاصه داستان کتاب خط زمان بدین شرح است: شرکتی به نام ITC با استفاده از علم فیزیک کوانتوم، فناوری نوینی ابداع کرده ‌است که امکان سفر به زمان گذشته را فراهم می‌کند. ادوارد جانسن، استاد تاریخ و سرپرست گروهی است که در حال انجام عملیات اکتشاف قلعه‌ای باستانی در یکی از نواحی جنوبی فرانسه است که هزینه‌های آن از سوی ITC تامین می‌شود.

پس از وقوع حوادثی شک‌برانگیز جانسن برای سردرآوردن از برخی ابهامات سفری به محل شرکت کرده و چند روز بعد شاگردانش در محل حفاری دست‌خطی از وی پیدا می‌کنند که مربوط به شش قرن پیش است. سپس گروهی از آن‌ها نیز به درخواست معاون شرکت برای نجات جانسون راهی قرن 14 میلادی می‌شوند، جایی که حوادثی هیجان انگیز و خونین در انتظارشان است و تنها 38 ساعت زمان خواهند داشت تا ادوارد جانسن را یافته و همراه وی به زمان حال بازگردند.

 

دریچه‌ای به‌سوی کیهان ( استیون هاوکینگ و لوسی هاوکینگ )

دریچه‌ای به‌سوی کیهان اثری نوشته استیون هاوکینگ و دخترش لوسی هاوکینگ است که در سال 2007 منتشر شد؛ این اثر که یکی از بهترین کتاب های علمی به‌حساب می‌آید، برای کودکان نوشته شده است. هاوکینگ در سال 2006 و طی یک کنفرانس اعلام کرد که قصد دارد همراه دخترش کتابی علمی برای کودکان بنویسد؛ او درباره این اثر گفت: این کتاب داستانی است برای کودکان که در آن شگفتی‌های گیتی شرح داده می‌شود.

دو نویسنده توانستند به بهترین شکل ممکن و با بیانی ساده مطالب گوناگون گیتی را به کودکان نشان دهند و به افزایش توان علمی آن‌ها کمک کنند؛ مطالب کتاب دریچه‌ای به‌سوی کیهان تنها مختص کودکان نیست و بزرگسالان نیز می‌توانند از آن‌ها برای افزایش سطح علمی و آگاهی خود استفاده کنند. این کتاب در ایران توسط مترجم‌های گوناگون ترجمه و منتشر شده است.

بخشی از کتاب دریچه‌ای به‌سوی کیهان بدین شرح است: جرج در حالی که با یک چشم نیمه باز به تلسکوپ که رو به بیرون پنجره اتاق نشیمن و رو به آسمان تنظیم شده بود، نگاه می‌کرد، با هیجان گفت: «وای خدای من، می‌تونم ماه رو ببینم. مثل این که سوراخ سوراخه.» اریک گفت: «البته که اینو می دونی! علم به معنای به دست آوردن دانش از طریق تجربه هم هست. تو این موضوع رو می‌دونی چون گالیله سال‌ها پیش اون رو کشف کرده.

گالیله با مشاهده از طریق این تلسکوپ فهمید که زمین و همه سیارات دیگه منظومه شمسی ما به دور خورشید می‌گردند. این خیلی مهمه، جرج، علم می تونه به عنوان نیرویی برای انجام کارهای خوب باشه و همان طور که خودت هم قبلا گفتی، علم می‌تونه باعث خسارات بزرگی هم بشه.

 

ساعت‌ساز نابینا ( ریچارد داوکینز )

ساعت‌ساز نابینا اثر ریچارد دواکینز، یکی دیگر از بهترین کتاب های علمی است که در سال 1986 منتشر شد و مورد استقبال بسیاری از کارشناسان و دانشمندان قرار گرفت. داوکینز در این کتاب توضیحات و استدلال‌هایی را برای موضوع تکامل ارائه کرده است. او همچنین در این اثر به نقدهایی که منتقدان به کتاب قبلی‌اش (ژن خودخواه) وارد نموده‌اند، پاسخ داده است.

طبق نظر کارشناسان، نام این کتاب بر اساس تشبیهی از یک کشیش به نام ویلیام پالی انتخاب شده است؛ این کشیکش گفته بود: این ساعت باید سازنده‌ای داشته باشد، کسی که آن را به منظوری خاص طراحی کرده ‌است؛ سازنده‌ای که از سازوکار آن آگاه ‌است و کاربردی برای این طراحی داشته ‌است. ساعت‌سازی که همان خداست.

داوکینز در تشبیهی تازه، طراحی انسان و توانایی او در برنامه‌ریزی را با انتخاب طبیعی مقایسه می‌کند و به این دلیل فرایند فرگشت را متناظر با ساعت‌ساز نابینا می‌گیرد. کتاب ساعت‌سازی نابینا پس از انتشار به موفقیت خوبی در فروش دست پیدا کرد و به همین دلیل نیز به زبان‌های مختلف ترجمه و در کشورهای گوناگون چاپ شد. این کتاب در ایران نخستین بار توسط محمود بهزاد و شهلا باقری ترجمه شد و توسط انتشارات مازیار به چاپ رسید.

بخشی از کتاب ساعت‌سازی نابینا بدین شرح است: کسانی هستند که ناامیدانه تلاش در نپذیرفتن داروینسم دارند. می‌شود آن‌ها را سه دسته کرد: اول آن‌هایی که صرفا به دلایل مذهبی می خواهند تکامل دروغ باشد. دوم آن‌هایی که دلیلی برای انکار تکامل نمی‌یابند ولی اغلب بنا به دلایل سیاسی یا عقیدتی داروینیسم و روال کار، آن را موافق طبع خود نمی‌بینند. بعضی از این‌ها مفهوم انتخاب طبیعی را ظالمانه و دور از انصاف می‌دانند و بعضی آن را با تصادفی بودن اشتباه گرفته‌اند و آن را بی‌معنی می‌دانند زیرا غرورشان جریحه‌دار شده است و دیگرانی که داروینیسم را با داروینیسم اجتماعی که نژادپرستان و دیگر گروه‌های ناسازگار را در برمی‌گیرد اشتباه می‌گیرند. سوم کسانی که در بعضی رسانه‌ها کار می‌کنند و دنبال چیزهای پر هیاهو و حاشیه‌سازی برای جذب بیننده بیشتر هستند.

توتم و تابو ( زیگموند فروید )

توتم و تابو اثر زیگموند فروید را نیز می‌توان جزو بهترین کتاب های علمی تاریخ دانست که در سال 1913 منتشر شد. همانگونه که از نام کتاب مشخص است، فروید در این اثر راجع‌به توتم و تابو صحبت کرده و آن‌ها را ریشه‌یابی می‌کند. او بعد از بررسی ریشه این دو موضوع، نشان می‌دهد که این موارد در جامعه متمدن آن دوران به‌ چه شکلی در جریان است.

علاقه‌مندان به فلسفه و آثار فروید، کتاب توتم و تابو را یکی از بهترین آثار این روانکاو برجسته می‌دانند. این کتاب در ایران نخستین بار توسط محمدعلی خنجی ترجمه و منتشر شد. برخی از کارشناسان و منتقدان به درون‌مایه این کتاب و استدلال‌های فروید در مورد توتم و تابو ایراداتی وارد کرده و آن‌ها بی‌اساس می‌دانند.

خلاصه داستان کتاب توتم و تابو بدین شرح است: از دید فروید، انسان ابتدایی، در دسته آغازین زندگی می‌کرد. این دسته متشکل از نری مسلط (پدر) بود که شماری از ماده‌ها را در انحصار خود داشت. این پدر نیرومند، پسران خود را از ماده‌ها دور نگاه می‌داشت. روزی این پسران متحد شده پدر را کشتند و سپس وی را خوردند. دلیل این آدم‌خواری، به نظر فروید این بود که آن‌ها اعتقاد داشتند با خوردن قربانی، نیرو و قدرت وی را تصاحب خواهند کرد.

پس از مدتی، آنها از عمل خویش پشیمان شده و جهت کفاره عمل خویش، دو ممنوعیت را ابداع کردند: یکی این که نمادی به صورت یک نوع حیوان را به جای پدر گذاشتند؛ این نماد، توتم است. برادران خوردن حیوان توتمی را حرام اعلام کردند و دیگر این که ازدواج درون گروهی را حرام کردند (تابو) و با تحریم ماده‌های آزاد شده، از ثمرات پیروزی‌شان چشم پوشی کردند.

 

سخن پایانی

با خواندن بهترین کتاب های علمی با دنیاها، زوایا و ایده‌های تازه مواجه خواهیم شد. قدرت تحلیل در مسائل گوناگون و فهمیدن مسائل پیچیده را به‌مرور آسان‌تر می‌بینیم. حتی ممکن است با خواندن یک کتاب مسیر زندگی یک شخص به طور کامل تغییر کند. باز شدن راه فکری تازه و ایده‌های تازه از جمله مزایایی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

 

سوالات متداول:

1- در چه صورتی خواندن این کتاب‌ها برای شما مفید هستند؟

خواندن هر کتابی حسن و لذت خود را دارد اما اگر شما به مطالب علمی علاقه‌مند هستید و در باره جهان هستی و پیرامون آن کنجکاو هستید، از خواندن این کتاب‌ها بیشتر لذت خواهید برد.

2- چرا مطالعه مهم است؟

هرچه شما بیشتر مطالعه کنید، تخیل شما قوی‌تر و درک مطالب برای شما راحت‌تر می‌شود. ذهن شما آمادگی بهتری نسبت به حل مسائل پیدا می‌کند.

3- بهترین نویسنده کتاب‌های علمی کیست؟

کارن سیگان و استیون هاوکینگ از نویسندگان برتر در لیست بهترین نویسنده‌های علمی جهان هستند.

 

بیشتر بخوانید

• بهترین کتاب‌های انگیزشی با بیشترین اثر الهام بخشی
• بهترین کتاب‌های موفقیت [ موثرترین کتاب‌ها در زندگی شما ]
• بهترین رمان های ایرانی [ رمان‌هایی که نباید از دست بدهید ]
• بهترین رمان های جهان [ 100 رمان برتر از نگاه کاربران ]