شاید فکر کنید که دمای بالا تنها عامل سوختگی است اما جالب است بدانید که سرمای شدید هم می‌تواند باعث سوختگی شود! سوختگی سرد یا برف سوختگی، یکی دیگر از انواع سوختگی است که می‌تواند عوارضی بسیار آزاردهنده داشته باشد؛ البته که اکثر موارد ایجاد آن نیازی به‌مراجعه به‌پزشک ندارند و با مراقبت‌های خانگی خوب می‌شوند.
موضوع سرما زدگی یا سوختگی سرد معمولا برای بسیاری از افراد ناشناخته است و به‌همین واسطه در ادامه این نوشته از درمانکده، قصد داریم بررسی کنیم که برف سوختگی چیست و هر آنچه که در موردش باید بدانید؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.
برف سوختگی چیست؟
در هنگامی که پوست در معرض سرمای شدید برای مدت زمان قابل توجهی قرار بگیرد، اصطلاحا سوختگی سرد به‌وجود خواهد آمد. سرمای شدید می‌تواند باعث باریک شدن رگ‌ها و مویرگ‌ها شود و این موضوع باعث می‌شود تا بدن خون را برای زنده نگه داشتن شما به‌سمت اندام‌های حیاتی بدن ارسال کند و حجم خون در نواحی مختلف بدن، خصوصا محلی که در معرض سرمای شدید است کاهش یافته و در نتیجه عوارضی به‌وجود بیایند که ناشی از سرما زدگی هستند و به‌کل این اتفاقات، برف سوختگی یا سوختگی سرد می‌گوییم.
سوختگی سرد حتی می‌تواند از سوختگی گرم هم خطرناک‌تر باشد و در موارد زیادی، قطع عضو منجمد شده گزارش شده است. این موضوع آنقدر جدی است که سازمان جهانی بهداشت دستوراتی را در مورد آن با حساسیت بسیار بالا صادر کرده و شما نیز در صورتی‌که با اجسام خیلی سرد سروکار دارید یا مجبور هستید در دمای خیلی پایین فعالیت کنید، حتما باید توصیه‌هایی که در ادامه بیشتر در مورد آنها صحبت خواهیم کرد را در نظر داشته و مراقب خود باشید.
علل ایجاد و تشدید برف سوختگی
هر نوع سرمایی نمی‌تواند منجر به‌ایجاد برف سوختگی شود؛ بلکه این امر نیازمند شرایط خاصی است. برخی از دلایل رایج سوختگی سرد به‌شرح زیر هستند:
- قرار گرفتن در معرض باد شدید و سرما
- قرار گرفتن نسبتا طولانی در معرض دمای انجماد
- تماس مستقیم با اجسام دارای دمای خیلی پایین مانند یخ خشک
در این بین برخی از افراد حساسیت بیشتری به‌سرما داشته و زودتر دچار سرمازدگی می‌شوند. افراد دیابتی، افراد دارای مشکلات عروقی، کودکان و افراد مسن از جمله افراد حساس‌تر در برابر سرمازدگی هستند.
علائم برف سوختگی
همان‌طور که گفته شد، سوختگی با سرما دارای علائم دردناک و واضحی است. این علائم ممکن است تا تنها چند دقیقه بعد از قرار گرفتن در معرض سرما رو به بهبود بروند و در این صورت، مشکل گذرا بوده و در واقع سوختگی سرد شدید به‌وجود نیامده است. اما در برخی مواقع ممکن است که قرار گرفتن در معرض سرما شدید‌تر یا طولانی‌تر باشد و به‌همین واسطه، علائم شدید و ماندگار‌تری به‌وجود خواهند آمده که به‌شرح زیر هستند:
- تاول
- خارش
- بی‌حسی
- ایجاد زخم
- مور مور شدن
- تغییر رنگ پوست
- درد شدید موضعی
- مشکل در حرکت دادن عضو
این موارد، همگی علائم سوختگی سرد شدید هستند که مراقبت‌های خانگی برای بهبود کامل آنها کارساز نبوده هرچه سریع‌تر باید توسط یک دکتر پوست به مسئله رسیدگی شود تا عوارض این مشکل شدت بیشتری نگیرند.
پیشگیری از سرمازدگی
برای اینکه از ایجاد سرمازدگی جلوگیری شود، می‌توان راهکارهایی را به‌کارد که این موارد به‌شرح زیر هستند:
- در سرمای شدید ابدا لباس مرطوب به‌تن نکنید
- در مکان‌های سرد از لباس مناسب و ضخیم استفاده کنید
- از قرارگیری در معرض سرمای شدید و بادهای سوزناک خودداری کنید
- اجازه تماس مستقیم اجسام با دمای خیلی پایین را با پوست خود ندهید
- سعی کنید در دمای خیلی پایین در فضای آزاد برای مدت طولانی قرار نگیرید
این موارد می‌توانند تا حد زیادی احتمال بروز سرمازدگی را کاهش داده و یا شدت بروز آن را کمتر کنند.
اقدامات اولیه و درمان خانگی در مواجهه با سرمازدگی
چه سرمازدگی شدید باشد و نیازمند به‌مراجعه به‌پزشک وچه خفیف و مقطعی، نیاز است تا یک‌سری اقدامات اولیه را در نظر گرفت.
- عضو یخ زده را تا حد امکان لمس نکنید
- عضو یخ زده را از هر گونه رطوبت دور کنید
- تاول‌های به‌وجود آمده را به‌حال خود رها کنید
- ابدا عضو یخ زده را مجدد در معرض سرما قرار ندهید
- عضو یخ زده را با حرارت مستقیم مانند حرارت آتش یا بخاری گرم نکنید
- بعد از گذشت مدت زمان کوتاهی در دمای عادی (5 دقیقه)، عضو را گرم کنید
- از کمپرس گرم یا آب ولرم با دمای 35 تا 40 درجه برای گرم کردن استفاده کنید
چه زمان به‌پزشک مراجعه کنیم
برف سوختگی نه‌چندان شدید با انجام اقدامات اولیه بهبود پیدا کرده و عضو آسیب‌دیده سریعا به‌حالت عادی خود باز می‌گردد و تنها ممکن است که دردی خفیف در عضو یخ زده حس شود. اما در هنگام سوختگی سرد شدید، جدا از اینکه اقدامات اولیه تفاوتی در وضعیت به‌وجود نمی‌آورند و تنها برای جلوگیری از پیشرفت مشکل کارساز هستند، درد و عوارض این مشکل بسیار آزار دهنده و شدید خواهد بود و عضو یخ زده نیز دچار تغییرات ظاهری شدیدی می‌شود. در این صورت حتما باید به‌پزشک متخصص مراجعه نمود.
توجه داشته باشید که بی‌اعتنایی به‌این موضوع می‌تواند منجر به‌افزایش عوارض سوختگی سرد شده و حتی قطع عضو را نیز در پی داشته باشد.
جمع‌بندی
جمعبندیسوختگی سرد ناشی از سرمازدگی شدید یک عضو یا کل بدن است. یکی از رایج‌ترین انواع سوختگی سرد در مواجهه با نیتروژن مایع یا یخ خشک است؛ در مکان‌های صنعتی و یا در کافی شاپ‌ها برای ساخت بستنی و غیره از این موارد استفاده می‌شود و معمولا کارکنانی که با عارضه سرمازدگی آشنایی نداشته باشند، دچار آن خواهند شد؛ البته انواع بیشتری برای سرما زدگی وجود دارد. این عارضه می‌توان خفیف یا شدید باشد و نوع شدید آن حتی می‌تواند باعث قطع عضو یخ زده و در مواردی که کل بدن به‌شدت درگیری است، باعث مرگ شود! به‌همین جهت باید در مواجهه با شرایط سرمای شدید حتما توصیه‌های ایمنی را در نظر داشت و در صورت ایجاد سوختگی سرد، برای درمان و بهبود اقدام کرد.
در صورتی‌که برای بررسی بیشتر این مشکل یا هر مشکل دیگری قصد مراجعه به‌پزشکان متخصص را دارید، می‌توانید از طریق سایت نوبت دهی آنلاین درمانکده برای دریافت نوبت پزشکان متخصص مختلف، از متخصص پوست گرفته تا دکتر قلب و تخصص پزشکی دیگری اقدام کنید.
