رایج ترین اصطلاحات عکاسی [ دیافراگم، رزولوشن، پیکسل ]
اصطلاحات عکاسی چه معنایی میدهند؟ ممکن است برای شما هم اتفاق افتاده باشد که هنگام مطالعه مشخصات یک دوربین یا گوشی، با واژههای نظیر پیکسل، دیافراگم، ایزو، شاتر، رزولوشن و چنین کلماتی مواجه شده باشید.
در ادامه قصد داریم توضیحات خیلی مختصری از معنا و مفهوم هر یک از این کلمات خدمت شما همراهان ویدو ارائه دهیم.
به طور کلی در ادامه شاهد توضیحاتی در مورد کلمات زیر خواهید بود.
- دیافراگم
- ایزو (ISO)
- شاتر و سرعت شاتر
- FPS – بریم بر ثانیه (Frame per second)
- Pixel – پیکسل
- Resolution – رزولوشن
- OIS
اگر به دنبال انتخاب و خرید یک دوربین عکاسی باشید، به احتمال زیاد با برخی از این کلمات مواجه شدهاید. کلماتی که هرکدام معنا و مفهوم مشخصی دارند و به بخش خاصی از دوربین اشاره میکنند. اگر بدانید که هر کلمه به چه چیزی اشاره میکند، درک بهتری نسبت به مشخصات دوربین پیدا میکنید و انتخاب بهتری انجام میدهید.
دیافراگم
دیافراگم در کنار ایزو و سرعت شاتر، 3 اصل اساسی عکاسی را تشکیل میدهند.
دیافراگم یکی از مهمترین و اساسیترین تنظیمات در تمامی سبکهای عکاسی است. توسط دیافراگم میتوانید نور را کم و زیاد کنید و به عکسها عمق دهید.
دیافراگم چیست؟ یک محفظه درون لنز است که با چرخش لنز کوچک و بزرگ میشود و میزان نور ورودی به دوربین را کنترل میکند.
به زبان خیلی ساده، دیافراگم همانند مردمک چشم انسان عمل میکند. هنگامی که شما به نور خورشید خیره میشوید مردمک چشم شما تنگ میشود و نور کمتری به چشم میرسد. به همین دلیل است که پس از خیره شدن به خورشید فضای اطراف را تیره میبینید. دیافراگم نیز همین گونه عمل میکند. هنگامی که نور زیادی لازم داشته باشید دیافراگم را باز میکنید و هنگامی که نور کمتری نیاز دارید و صرفا میخواهید فضا تاریک به نظر برسد دیافراگم را تنگ میکنید تا میزان نور ورودی کاهش پیدا کند.
دیافراگم چگونه نور ورودی را کاهش و افزایش میدهد؟ فرآیند این قطعه به گونهای است که توسط 9 تیغه کوچک طراحی شده. این 9 تیغه توسط چرخ دندهای باز و بسته میشوند و دریچه ورودی را تنگ میکنند. در تصویر بالا این 9 تیغه را مشاهده میکنید.
یکی دیگر از اصطلاحاته مربوط به دیافراگم، حرف “f” است که معمولا با یک عدد در جلوی آن نمایش داده میشود.
مثال) f/8 – f/5 – f/1.2، گاهی اوغات ممکن است علامت “/” برداشته شود و تنها حرف f با عدد نمایانگرش نشان داده شود. f8 – f5 – f10
هرچه عدد بالاتر باشد یعنی دریچه دیافراگم تنگتر است. و هرچه عدد به 1 نزدیکتر باشد یعنی دریچه بازتر است و نور بیشتری از لنز عبور میکند.
باری دیگر مثال مردمک چشم را به خاطر بیاورید. هنگامی که فضا تاریک باشد، مردمک چشم شما برای اینکه نور بیشتری دریافت کند باز میشود و هنگامی که نور زیاد باشد، مردمک تنگ میشود تا نور کمتری به چشم بخورد و در نتیجه فضا تاریک به نظر میرسد.
یک نکته که هنگام تنظیم دریچه دیافراگم باید به آن توجه داشته باشید این است که:
هنگامی که دیافراگم شما باز باشد و نور بیشتری به آن وارد شود، پس زمینه تصاویر کمی تار میشوند و به اصطلاح Motion Blur (موشِن بلور) میشوند. این یک تکنیک است که عکاسان پرتره از آن استفاده میکنند.
اما اگر دریچه تنگتر باشد تصاویر شارپ به نظر میرسند. این نوع از تصاویر معمولا در عکاسیهای جئوگرافی و طبیعت مورد استفاده قرار میگیرند.
نحوه تنظیم دیافراگم:
در تنظیمات دوربینها، دیافراگمها 2 نوع تنظیمات دارند.
1- Aperture Priority ( اولویت دیافراگم ) که با حروف A و یا Av نشان داده میشود.
2- Manual Mode ( حالت دستی ) که با حرف M نشان داده میشود و عکاسان حرفهای از این حالت استفاده میکنند. اگر از عکاسان مبتدی هستید سعی کنید با مطالعه و تمرین بیشتر، نحوهی صحیح کارکردن با این حالت را یاد بگیرید، چراکه یکی از مهمترین اصول عکاسی، کار کردن با تنظیمات دستی دیافراگم است.
ایزو – ISO
ایزو (ISO) یکی دیگر از اصول 3 گانهی عکاسی است که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
در یک توضیح کوتاه و مختصر میتوان گفت ایزو میزان حساسیت سنسور دوربین، به نور ورودی از لنز، جهت آغاز کردن فرآیند ثبت تصویر است. اگر این قسمت برایتان سردرگمی ایجاد کرد و یا کاملا متوجه منظور نشدید، در ادامه (بعد از توضیحات شاتر) فرآیند ثبت تصویر توضیح داده شده و کاملا متوجه عملکرد و کارکرد هریک از این اصول 3 گانه میشوید.
ایزو مهمترین و گران قیمتترین بخش یک دوربین DSLR به شمار میرود. چرا وظیفه تبدیل نور به اطلاعات الکتریکی و آغاز فرآیند را انجام میدهد.
ایزو چگونه به عکاس کمک میکند؟ اگر یک عکاس در محیطی با شرایط نوری ضعیف (شب و یا فضای تاریک) قصد عکاسی داشته باشد، ایزو میتواند کارش را آسان کند. یکی از ویژگیها و لازمههای ثبت تصویر، میزان نوری است که به حسگر دوربین وارد میشود. حال فرض کنید این نور خیلی کم باشد، سنسور نمیتواند عملکرد خوبی از خود ارائه دهد و در حالت کلی عکس گرفته نمیشود. در این حالت از طریق ایزو، میزان حساسیت سنسور دوربین را کاهش میدهیم و با وارد شدن کمترین میزان از نور میتوانیم سنسور را مجبور به ثبت تصویر کنیم.
شاخصههای ایزو با اعدادی مشخص نشان داده میشوند. 100 – 200 – 400 – 800 و همینطور اعداد بالاتر.
هرچقدر عدد ایزو بالاتر باشد، حساسیت سنسور نسبت به نور کاهش پیدا میکند (یعنی در شرایطی که نور کمتری باشد راحتتر تصویر را ثبت میکند) و هر چقدر عدد پایین تر باشد حساسیت سنسور بیشتر میشود و به نور بیشتری نیاز دارد تا فرآیند عکاسی را آغاز کند.
در خاطر داشته باشید که استفاده از ایزوی بالا میتواند خساراتی به عکس شما وارد کند. در چنین حالتی در تصاویر شما نویز ایجاد میشود. منظور از نویز تصویر همان دانه دانه شدن تصاویر شما است.
همانطور که در بالا گفتیم، ایزو در کنار دیافراگم و شاتر از مهمترین تنظیمات عکاسی محسوب میشوند و اگر شما تمایل به عکاسی حرفهای دارید، باید اطلاعات خود در این زمینه را بیشتر کنید و به توضیحات مختصر ما بسنده نکنید. شرایط و حالتهای عکاسی با ایزو بالا و پایین، بهترین حالتها و عملکرد برای این تنظیمات مواردی هستند که شما باید آنها را بدانید.
شاتر و سرعت شاتر
در یک دوربین عکاسی، شاتر پردهای است که در جلوی سنسور دوربین قرار میگیرد تا پیش از آغاز فرآیند ثبت تصویر، نور به سنسور وارد نشود. هنگامی که مراحل عکاسی آغاز میشود شاتر کنار میرود و نور به سنسور میخورد و تصویر به ثبت میرسد. (توجه داشته باشید که دکمهای که با آن عکس را به ثبت میرسانیم نیز اصطلاحا شاتر خوانده میشود.)
سرعت شاتر چیست؟ سرعت شاتر که به آن “زمان نوردهی – Exposure Time” نیز گفته میشود، مدت زمانی است که پردهی شاتر جمع میشود. در واقع ما با تنظیم سرعت شاتر مشخص میکنیم که سنسور دوربین چقدر در معرض نور قرار بگیرد.
اگر تنظیمات شاتر و سرعت شاتر را به خوبی بلد باشید، بخش زیادی از مسیر حرفهای بودن در عکاسی را طی کردهاید. با تنظیم این شاخصه میتوانید عکسهای بسیار زیبایی خلق کنید.
سرعت شاتر در حالت تصاویر اهمیت بالایی دارد. کم و زیاد کردن ولوم این شاخص کمک ویژهای به عکاسان میکند. به طور مثال با زیاد کردن سرعت شاتر میتوانید جسم یا شیء در حال حرکت را ثابت کنید. مسلما تصاویر ماشینهای در حال حرکت را دیدهاید که به گونهای ثبت شدهاند که انگار ماشین ثابت بوده است. در چنین تصاویری، شاخص سرعت شاتر را بالا میبرند و شیء در حال حرکت (همانند ماشین، پرنده، دلفینی که از آب بیرون پریده و …) را ثابت نگه میدارند و تصاویر عاری از لرزش یا اصطلاحا Motion Blur (موشِن بلور) میشوند.
سرعت شاتر اصل سوم در تنظیمات حرفهای عکاسان است و مورد دیگری است که نیازمند تمرین و مطالعه فراوان است.
تنظیمات این 3 شاخص باید باهم همخوانی داشته باشند تا بتوانید بهترین تصویر را به ثبت برسانید. بنابراین دیافراگم، ایزو و شاتر را به طور دقیق و حرفهای مورد تمرین و بررسی قرار دهید.
در ادامه قصد داریم فرآیند ثبت تصویر را به صورت خیلی ساده و پیشفرض به شما توضیح دهیم تا درک بهتری نسبت به موارد بالا پیدا کنید.
فرآیند ثبت تصویر در دوربینهای عکاسی
هر یک از شمارههای درج شده در تصویر معنای زیر را دارند.
1- ورودی پرتوی نور
2- آینه اولیه
3- آینه ثانویه (در دوربینهای فوکوس اتوماتیک کاربرد دارد)
4- پرده شاتر
5- پیچ تنظیم زاویه آینه اولیه
6- منشور
7- منظره یاب (فضایی که از طریق آن محیط را مشاهده میکنیم)
در ابتدا پرتوهای نور از لنز (1) وارد دوربین میشوند و سپس به آینه (2) برخورد میکنند. آینه این نور را به منشور (6) وارد میکند و منشور طبق طراحی خاص خود، پرتوهای نوری که از طریق آینه به آن وارد شده را به منظره یاب (7) میتاباند.
تا بدین جای کار فرآیند عکاسی هنوز آغاز نشده. از طریق مراحل بالا ما فقط در میابیم که آیا منظرهای که میخواهیم تصویر را به ثبت برسانیم مد نظرمان است یا خیر.
سپس در مرحله بعد. با فشردن دکمهی شاتر (دکمهی ثبت تصویر) در ابتدا آینه (2) بالا میرود، و سپس پردهی شاتر (4) جمع میشود تا نور به سنسور دوربین برخورد کند. در کسری از ثانیه سنسور واکنش نشان میدهد و تصویر به ثبت میرسد و سپس شاتر و آینه در جایگاه خود قرار میگیرند.
فرآیند ثبت تصویر در نگاه کلی همین گونه است. اما تنظیمات 3 گانه، اهمیت بسیار بالایی در کیفیت نهایی تصویر دارند.
حال که میدانید یک تصویر چگونه به ثبت میرسد بگذارید باری دیگر موارد بالا را مرور کنیم.
از طریق دیافراگم شما میتوانید میزان نور ورودی که قرار است به سنسور برسد را کنترل کنید.
سپس از طریق ایزو مشخص میکنید که حساسیت سنسور چه میزان باشد. به طور مثال اگر دریچه دیافراگم را تنگ کرده بودید و سنسور نمیتوانست عمل کند، از طریق ایزو به آن فرمان میدهید که در شرایط مشخص شما تصویر را به ثبت برساند.
و نهایتا با تنظیم سرعت شاتر مشخص میکنید که پردهی شاتر چند صدم ثانیه کنار باشد تا سنسور عکس را ثبت کند.
FPS – فریم بر ثانیه
یکی دیگر از اصطلاحات رایج عکاسی واژه FPS “Frame per second” است.
این کلمه معمولا با عددی در مقابل آن مشخص میشود و نشان دهنده تصاویر ثبت شده در یک ثانیه است. بلفرض در یک دوربین دیجیتال کانن مدل Eos 80D EF S، تعداد فریمهای یک ثانیه عدد 60 است. این بدین معنا است که این دوربین در یک ثانیه 60 فریم (شات عکاسی) ثبت میکند.
FPS معمولا برای عکاسان طبیعت و ورزشی اهمیت بالاتری دارد. احتمالا دیدهاید که عکسهایی از لحظههای ناب شکار حیوانات، و یا لحظات حساس بازیهای ورزشی منتشر میشوند. این عکسها همان فریمهایی است که دوربینها در یک ثانیه به ثبت رساندهاند و عکاسان آنها را از میان فریمهای دیگر جدا کردهاند.
Pixel – پیکسل
پیکسل واحد اندازهگیری تصاویر است. اگر یک عکس را برنامههای ادیت عکس “مانند فتوشاپ” به حد کافی زوم کنید، مشاهده میکنید که عکس شما از میلیونها مربع بسیار کوچک تشکیل شده است. این مربعها هر کدام یک پیکسل شناخته میشوند.
پیکسلها واحدهایی هستند که نور را تصویر در آنها شکل میگیرد. طیفهای نور از طریق پیکسلها در عکس قرار میگیرند.
در تصویر بالا نمونهای از پیکسل را مشاهده میکنید. تمامی تصاویر دیجیتال از طریق چنین مربعهایی ثبت میشوند.
پیکسلها عامل تعیین کنندهای در “وضوح تصویر – Resolution” به شمار میروند. در پایین میتوانید توضیحات رزولوشن را مشاهده نمایید.
رزولوشن – Resolution
رزولوشن، یا وضوح تصویر در دنیای دیجیتال تعاریف بسیار زیادی دارد و در بخشهای مختلف، معنایی متفاوت دارد. ما در این بخش قصد داریم معنای این واژه در دنیای عکاسی را به شما عزیزان توضیح دهیم.
رزولوشن در دنیای عکاسی تعداد پیکسلها و وضوحی که این پیکسلها ایجاد میکنند را نشان میدهد. به طور مثال یک کیفیت تصویر گوشی Huawi p30 Pro، چهل (40) مگاپیکسل است. هر 1 مگاپیکسل به معنای 10 میلیون پیکسل است. حال 40 مگاپیکسل، یعنی یک تصویر به ثبت رسیده در این گوشی، از 40 میلیون پیکسل تشکیل شده است.
همانطور که گفتیم، پیکسلها واحدهای بسیار کوچک حساس به نوری هستند که روشنایی را در یک عکس ثبت میکنند.
هرچقد رزولوشن یک دوربین بالاتر باشد، یعنی تعداد پیکسلها بیشتر است و دقت بیشتری در پخش رنگ در تصویر دارند. بنابراین وضوح تصویر (کیفیت) در نمایشگرهای بزرگ بیشتر میشود.
اگر قصد دارید عکسهایتان را در ابعاد بزرگ (مانند بنر) چاپ کنید، به رزولوشن دوربین انتخابیتان توجه کنید. اکثر دوربینها و گوشیهای امروزی میتوانند نیازهای شما را رفع کنند، اما اگر به خروجی گرفتن از عکسها در ابعاد بزرگ فکر میکنید، هنگام انتخاب دوربین به کیفیت دوربین و مگاپیکسل آن دقت داشته باشید.
OIS – لرزشگیر تصاویر
Optical Image Stabilization یا به اصطلاح “OIS” فناوری است که طی حرکتهای کوچک، لنز را ثابت نگه میدارد و از لرزشهای خفیف لنز جلوگیری میکند.
زمانی که فرآیند ثبت تصویر در یک دوربین آغاز میشود، سنسور دوربین باید برای زمان کوتاهی در معرض نور قرار بگیرد تا بتواند پردازش را انجام دهد. این شرایط در زمانی که نور کافی وجود داشته باشد به سرعت انجام میشود. اما در شرایطی که نور کافی نباشد یا خیلی کم باشد، فرآیند ثبت و پردازش کمی بیشتر طول میکشد و ممکن است لرزشهای خفیفی در دستان عکاس به وجود بیاید.
فناوری OIS در چنین مواقعی لرزشهای خفیف را کنترل میکند. نحوهی کار بدین صورت است که موتورهای بسیار کوچکی که در اطراف لنز قرار میگیرند، لنز را در هنگام لرزش دست به جهت مخالف میبرند تا توازن برقرار کنند و از تار شدن عکسها جلوگیری کنند.
در نظر داشته باشید که OIS فقط میتواند از لرزشهای خفیف و کوچک جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید
بهترین گوشی ها از نظر دوربین کدام هستند؟ [ بهترین گوشی برای عکاسی ]
بهترین پاور بانک 2019 و 2020 (انکر، شیائومی و…)
بهترین آنتی ویروس های 2020 [ تفکیک رایگان و پولی ]
بهترین هدفون های بی سیم [ 2019 ، 2020، زیر 200 تومن و بیشتر]
ممنون توضیحات مفید و جالبی بود و بابت سادگی متن تشکر
سلام علیرضا جان. خیلی خوشحالم که براتون مفید بوده مقاله.