سینما همواره به‌عنوان یکی از قدرتمندترین صنعت‌ها برای رد و بدل کردن احساسات، افکار و تجربیات انسانی شناخته شده است. در دسته‌بندی ژانرهای سینمایی، سبک روانشناسی (یا همان روانشناختی)، نقش مهمی را ایفا می‌کند. این آثار عموماً به عمق شخصیت‌ها، روابط انسانی پیچیده و پر تنش و تحلیل روانی می‌پردازند.
در این نوشتار، بهترین فیلم های روانشناسی که توانسته‌اند با ساختار روایی تعلیق‌محور، بازیگری برجسته و کارگردانی بی‌نظیر خود، تأثیر بزرگی روی تماشاگران بگذارند را برای شما معرفی می‌کنیم. این آثار با پرداختن به مفاهیمی متنوع از جمله عشق، افسردگی، اضطراب و اعتیاد به شما اجازه می‌دهند در عمق درونی شخصیت‌ها غرق شده و درک بهتری از ذهن و روانشناسی انسان‌ها پیدا کنید. بهترین فیلمهای روانشناختی می‌توانند خلاقیت و هنر را با ارزشمندترین جوانب انسانی تلفیق و به شما تجربه‌ای قابل‌تأمل و الهام‌بخش را ارائه دهند.
درست است که فیلمهای روانشناسی می‌توانند خیلی جذاب و تأثیرگذار باشند، اما سریال‌های روانشناسی مزیت‌های خاص خودشان را دارند که می‌توانند تجربه دیدن این ژانر رو برای طرفدارانش لذت‌بخش‌تر کند. پس اگر دنبال یک تجربه متفاوت و چالش‌برانگیز هستید، تماشای بهترین سریال های روانشناسی را پیشنهاد می‌کنیم.
سینمایی روانشناسی حس ششم – The Sixth Sense
- سال اکران: 1999
- ژانر: درام، راز آلود، جنایی
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: بروس ویلیس، هیلی جوئل اوسمنت، تونی کلت
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.2
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 86
یکی دیگر از فیلم های روانشناختی دیگری که در زمان انتشار خود، سروصدای زیادی به پا کرد، حس ششم «ام. نایت شیامالان» بود. این اثر، یک فیلم هیجانی محسوب می‌شود که «بروس ویلیس» در نقش «مالکوم کرو»، روانشناس کودک و «هیلی جوئل اوسمنت» در نقش «کول سیر»، پسری 9 ساله که قادر به دیدن ارواح است، به ایفای نقش می‌پردازند.
«مالکوم»، چند ماه پیش از دیدار با «کول»، به طور ناگهانی توسط یک بیمار مورد حمله قرار می‌گیرد. او به روانشناس می‌گوید که ارواحی را مشاهده می‌کند که به طور مداوم جلوی چشمانش در حال حرکت هستند. حس ششم، یکی از بهترین فیلم های جنایی هم محسوب می‌شود که داستانی عمیقاً گیج‌کننده و پر از تعلیق دارد. این اثر، به دلیل ماجرای پیچیده و غافلگیرکننده‌اش، تحسین بسیاری را از منتقدین و مخاطبان به دست آورد و به یکی از فیلم های تاثیر گذار روانشناسی تاریخ سینمای جهان تبدیل شد.
فیلم شکارچی انسان – Manhunter
- سال اکران: 1986
- ژانر: راز آلود و روانشناختی
- کارگردان: مایکل مان
- بازیگران: ویلیام پیترسن، کیم گرایست، جوان آلن و برایان کاکس
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 7.2
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 94
فیلم شکارچی انسان (Manhunter) به عنوان یکی از بهترین فیلم های روانشناختی جهان، اولین اقتباس سینمایی از رمان اژدهای سرخ نوشته توماس هریس است و اغلب به عنوان یکی از بهترین فیلمهای مایکل مان شناخته می‌شود. در این فیلم، ویلیام پترسن در نقش ویل گراهام، کیم گرایست، جوآن آلن و برایان کاکس در نقش دکتر هانیبال لکتر به ایفای نقش می‌پردازند.
داستان شکارچی انسان که یکی از فیلم های روانشناسی معروف به حساب می‌آید، حول شخصیت ویل گراهام، یک مامور FBI می‌چرخد که توانایی منحصر‌به‌فردی دارد؛ او می‌تواند خود را در جایگاه قاتل قرار دهد و از این طریق سرنخ‌هایی برای حل پرونده‌های پیچیده بیابد. گراهام جهت حل یک پرونده قتل خانواده‌ای تلاش می‌کند و در این مسیر، این توانایی خاص او را به درک انگیزه‌های قاتلان و در نتیجه درگیر شدن با مسائل روانشناختی پیچیده‌ای می‌کشاند. این ویژگی منحصر به فرد او، فیلم را از دیگر آثار جنایی و دلهره‌آور متمایز می‌کند و به آن عمق و پیچیدگی خاصی می‌بخشد.
فیلم با تمرکز بر رابطه‌ی بین گراهام و دکتر هانیبال لکتر (با بازی برایان کاکس) به اوج خود می‌رسد. گراهام جهت یافتن سرنخ‌های بیشتر از دکتر لکتر کمک می‌گیرد؛ اما این تعاملات به تدریج ذهن او را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. رابطه پیچیده بین این دو شخصیت و تاثیرات روانی آن بر گراهام، از نقاط قوت برجسته فیلم است که تماشاگر را درگیر می‌کند. حضور دکتر لکتر، با هوش و شخصیت مرموزش، به فیلم بعدی روانشناختی و دلهره‌آور می‌بخشد و نقش او در ذهن گراهام به یکی از پرسش‌های کلیدی فیلم تبدیل می‌شود.
شکارچی انسان به دلیل فضای تاریک داستان‌پردازی هوشمندانه و شخصیت‌پردازی عمیق به یکی از بهترین فیلم های روانشناسی خارجی دلهره‌آور تاریخ سینما تبدیل شده است. مایکل مان با استفاده از تکنیک‌های بصری خاص خود و ایجاد فضایی سرد و بی‌روح، داستان پیچیده و درگیرکننده‌ای را به تصویر می‌کشد که تماشاگر را از ابتدا تا انتها درگیر می‌کند.
فیلم روانشناختی قوی سیاه – Black Swan
- سال اکران: 2010
- ژانر: ترسناک، راز آلود، روانشناختی
- کارگردان: دارن آرنوفسکی
- بازیگران: ناتالی پورتمن، میلا کونیس، وینسنت کسل
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.0
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 85
فیلم روانشناختی قوی سیاه یک اثر هیجان‌انگیز به حساب می‌آید که در آن مفهوم کمال‌گرایی هنری بررسی می‌شود. داستان این فیلم، درباره یک رقاص باله به‌نام «نینا سایرز» است که سعی دارد یک اجرای قدرتمند را با موسیقی Swan Lake به اجرا بگذارد؛ اما در طول تمرین و آماده‌سازی، با مشکلات روحی و فیزیکی مواجه می‌شود. او به تدریج در دنیای تاریک افکار خود فرو می‌رود و تفاوت بین واقعیت و توهم را نمی‌فهمد.
فیلم Black Swan از نظر فنی بسیار برجسته است و از عناصری همچون فیلمبرداری بصری زیبا، موسیقی غمگین، مجسمه‌ها و جلوه‌های ویژه استفاده می‌کند. بازی برجسته «ناتالی پورتمن» در نقش «نینا» و «وینونا رایدر» در نقش رقیب او، فیلم را پر از چالش به تصویر می‌کشد. این اثر، یکی از بهترین فیلم های خارجی به نظر می‌رسد که به اتفاقات درونی و تنش‌های روانی شخصیت‌ها می‌پردازد.
فیلم قرمز
- سال اکران: 1377
- ژانر: درام و روانشناختی
- کارگردان: فریدون جیرانی
- بازیگران: محمدرضا فروتن و هدیه تهرانی
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 6.4
شاید یکی از بهترین فیلم های روانشناختی جهان از کشور ایران، با عنوان قرمز باشد که در دهه هفتاد، زمان اوج تولید آثار اجتماعی در سینمای ایران، ساخته شد. این فیلم به روایت داستان زنی می‌پردازد که می‌خواهد به علت بدرفتاری همسرش از او جدا شود. در سینمای پیش از انقلاب و دوره فیلمهای فارسی، زنان همواره در نقشی آسیب‌پذیر ظاهر می‌شدند و باید از بیرون مورد حمایت قرار می‌گرفتند.
پس از انقلاب، مخصوصاً در دهه‌های شصت و هفتاد، زنان نقش پررنگ‌تر و کنش‌مندتری در سینما به خود گرفتند و دیگر تحت سیطره نبودند. آنها کار می‌کردند و با هر شرایطی که داشتند، زندگی خانوادگیشان را حفظ می‌کردند. زنان سینما در این سال‌ها، حتی با داشتن استقلال مالی، باید تحت امر همسر خود می‌بودند و از او تبعیت می‌کردند.
فیلم قرمز جزو بهترین فیلم های روانشناسی ایرانی است که دست به ساختارشکنی می‌زند و تصویری آوانگارد از زن ارائه می‌دهد. هستی، شخصیت اصلی فیلم، پول و شغل دارد، اما آنچه او را آزار می‌دهد، رفتارهای همسرش است که پارانویا دارد. در مقابل، زن پیشرو این فیلم، زور را تحمل نمی‌کند و با وجود داشتن زندگی مرفه، قصد جدایی دارد.
فیلم ذهن زیبا – A Beautiful Mind
- سال اکران: 2001
- ژانر: بیوگرافی، درام، راز آلود
- کارگردان: ران هاوارد
- بازیگران: راسل کرو، اد هریس، جنیفر کانلی
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.2
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 74
A Beautiful Mind (ذهن زیبا)، یک فیلم در ژانر روانشناختی محصول کشور ایالات متحده آمریکا است که در سال 2001 توسط «ران هاوارد» کارگردانی شد. این اثر، داستان واقعی «جان نشونال»، ریاضیدان نابغه و دانشگاهی از مدرسه «پرستیژی پرینستون» را روایت می‌کند. او با استعداد خود در رشته ریاضیات، به دنبال کشف الگوهای مخفی در دنیای اطرافش می‌گردد؛ اما با مشکلات روانی مواجه می‌شود و او را متهم به داشتن اسکیزوفرنی می‌کنند.
در طول فیلم، تلاش‌ها و مبارزات «جان نشونال» با بیماری روانی خود و تلاش برای مقابله با واقعیت و توانایی‌های خارق‌العاده ریاضیاتی‌اش دراماتیک می‌شود. به‌طورکلی، A Beautiful Mind با بازی «راسل کرو» و «جنیفر کانلی»، موفقیت‌های بسیاری کسب کرد و به یکی از فیلم هایی که قبل از مرگ باید دید تبدیل شد.
روانی – Psycho ؛ یکی از بهترین فیلم های روانشناختی
- سال اکران: 1960
- ژانر: ترسناک، جنایی، راز آلود، روانشناختی
- کارگردان: آلفرد هیچکاک
- بازیگران: آنتونی پرکینز، جنت لی، ورا مایلز
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.5
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 96
فیلم Psycho (روانی) از «آلفرد هیچکاک» که در سال 1960 اکران شد، تاریخ سینمای وحشت را به گونه دیگری پیش برد. فیلم روانی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین آثار این کارگردان شناخته می‌شود که برای نخستین‌بار در سینمای هالیوود، از خون استفاده می‌کرد. داستان این فیلم «هیچکاک» درباره «ماریون کرین»، یک زن جوان که پس از دزدیدن پولی از محل کارش، به هتلی دورافتاده به نام «متل بیتس» می‌رفت، نبود. داستان حتی درباره مالک آن هتل، به‌عنوان یک مرد مرموز و غمگین هم نبود؛ هر آنچه می‌دیدید، تعلیق هیچکاک در طول یک ساختار روایی منحصربه‌فرد است.
در طول داستان، رازها و پیچیدگی‌هایی در مورد «نورمن» و متل آشکار می‌شود و اتفاقات ترسناکی پیش می‌آید. Psycho با پرداختن به مسائلی نظیر جنایت، جنون عاطفی و هویت، جزو بهترین فیلم های روانشناسی تاریخ سینما به حساب می‌آید که در طول سالیان دراز، برای طرفداران سینمای وحشت جاودانه شده است.
فیلم جزیره شاتر – Shutter Island
- سال اکران: 2010
- ژانر: درام، جنایی، روانشناختی
- کارگردان: مارتین اسکورسیزی
- بازیگران: لئوناردو دی‌کاپریو، امیلی مورتیمر، مارک روفالو
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.2
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 70
داستان این اثر در دهه 1950 میلادی و جزیره‌ای ناشناخته در نیو انگلند رخ می‌دهد. «لئوناردو دی‌کاپریو» نقش «تدانی دنهام»، یک مارشال آمریکایی را دارد که به همراه همکار خود (مارک روفالو) به جزیره می‌رود تا پرونده ناپدید شدن یک بیمار را از بیمارستان روانی شاتر آیلند حل کند.
فیلم Shutter Island با استفاده از جذابیت‌ها و پیچیدگی‌های داستانی، اجرای باشکوه و نوآوری در ساختار روایی، تحسین گسترده‌ای از منتقدان و مخاطبان به دست آورد و به یکی از بهترین فیلم های پلیسی تبدیل شد. همچنین، این اثر با برنده شدن جوایز مختلف، به‌عنوان یکی از فیلمهای برجسته سینمای دهه 2010 هالیوود شناخته می‌شود.
فیلم یادگاری – Memento
- سال اکران: 2000
- ژانر: راز آلود، جنایی، عاشقانه
- کارگردان: کریستوفر نولان
- بازیگران: گای پیرس، جو پانتولیانو؛ کری آن. ماس
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.4
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 94
فیلم روانشناسی عاشقانه Memento که در سال 2000 اکران شد، یکی از آثار برجسته، مورد تحسین و نخستین کار بلند «کریستوفر نولان» به حساب می‌آید. این اثر در ژانر رازآلود و معمایی قرار دارد و با ساختار داستانی غیرخطی و منحصربه‌فرد خود، در میان بهترین فیلم های روانشناسی تاریخ سینما قرار می‌گیرد. چیزی که Memento را خاص می‌کند، ساختار روایی پر از تعلیق و هیجان‌انگیز آن است. این اثر به شکل ناخواسته با عواملی چون عکس‌ها و حوادث غریب اما آشنا شما و شخصیت اصلی را به گذشته باز‌می‌گرداند و به تدریج پرده از رازهای مرتبط با قتل شخصیت اصلی برمی‌دارد.
داستان فیلم به زندگی «لئونارد شلبی»، یک مرد که به دلیل یک حادثه قدرت تشخیص یادآوری را از دست داده است، می‌پردازد. او تصمیم می‌گیرد راهی برای پیدا کردن قاتل همسرش پیدا کند و انتقام او را بگیرد؛ اما به دلیل ناتوانی در به یادآوری اتفاقات، از یادداشت‌ها و عکس‌ها جهت ردیابی و پیگیری ماجرا استفاده می‌کند.
ساختار روایی منحصربه‌فرد این اثر، باعث می‌شود تا تماشاگر درگیری عمیق‌تری با رازها و پیچیدگی‌های داستان داشته باشد. یادگاری به‌علت مطرح کردن مسئله بقاء در کنار انتقام می‌تواند از بهترین فیلم های انگیزشی در یک دهه اخیر به حساب بیاید که مسیر «نولان» را در کارگردانی هموار کرد.
فیلم روانشناختی درخشش – The Shining
- سال اکران: 1980
- ژانر: ترسناک، درام، روانشناختی
- کارگردان: استنلی کوبریک
- بازیگران: جک نیکلسون، شلی دووال، دنی لوید
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.4
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 83
«استنلی کوبریک»، یک فیلمساز و داستان‌نویس خلاق بود که تمرکز خود را بر عناصر ناخوشایند و غیرمعمول زندگی انسان، مانند جنگ و عشق، می‌گذاشت. The Shining یکی از معروف‌ترین فیلمهای او به حساب می‌آید که بر اساس رمان ترسناک درخشش اثر «استیون کینگ»، ساخته شد.
«جک نیکلسون» در این اثر نقش «جک تورنس» که نماد فیلم است را بازی کرد؛ او به‌عنوان سرایدار در هتل «اُورلوک» در کلرادو، استخدام می‌شود. همسر «جک»، «وِندی» و پسرش «دنی»، در هتل شروع به تجربه رفتارها و فضاهای عجیبی می‌کنند. آنها به سرعت متوجه می‌شوند که هتل خالی از سکنه است و پیش از آنکه خیلی دیر شود، باید فرار کنند.
قطعا The Shining، یکی از بهترین فیلم های مفهومی روانشناسی است که به شدت مورد توجه قرار گرفت و به‌عنوان یکی از شاهکارهای «استنلی کوبریک» در زمینه سینمای ترسناک شناخته می‌شود. استفاده هوشمندانه از دوربین، نورپردازی و فضاسازی فوق‌العاده، به همراه بازی برجسته «جک نیکلسون»، این فیلم را به یک اثر بی‌نظیر و تحسین‌برانگیز تبدیل کرد. درخشش، از آن دسته آثاری است که حتی اگر امسال نیز اکران می‌شد، می‌توانست یکی از بهترین فیلم های 2024 باشد.
فیلم روانشناسی پرستیژ – The Prestige
- سال اکران: 2006
- ژانر: علمی تخیلی، جنایی، روانشناختی
- کارگردان: کریستوفر نولان
- بازیگران: کریستین بیل، هیو جکمن، اسکارلت جوهانسون
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.5
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 74
The Prestige یک فیلم درام و معمایی آمریکایی بریتانیایی است که در سال 2006 به روی پرده سینما رفت. داستان فیلم در سال 1890 در شهر لندن رخ می‌دهد و به زندگی دو شعبده‌باز حرفه‌ای به‌نام‌های «رابرت» (با بازی هیو جکمن) و «آلفرد» (با بازی کریستین بیل) می‌پردازد. آنها در ابتدا دوست و همکار همدیگر هستند؛ اما رقابت بین آنها به تدریج به چالش کشیده می‌شود و در طول فیلم، سعی دارند تا از همدیگر سبقت بگیرند.
آن دو به دنبال اختراعی جدید هستند، که همین مسئله مفاهیمی مثل غرور، حسادت و انتقام را در آنها نامتعادل می‌کند. این رقابت در حدی تنش‌زا می‌شود که هر دو به تدریج شخصیت خود را فدا می‌کنند و در تلاش برای برتری و انتقام قرار می‌گیرند. این اثر با ساختار پیچیده و جذابیت بصری فراوان، جزو بهترین فیلم های روانشناسی جهان شناخته شده است.
فیلم 2001: ادیسه فضایی – 2001: A Space Odyssey
- سال اکران: 1968
- ژانر: علمی تخیلی، ماجراجویی، روانشناختی، فضایی
- کارگردان: استنلی کوبریک
- بازیگران: کی‌یر دالیا، گری لاکوود، ویلیام سیلوستر
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.3
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 92
2001: ادیسه فضایی «استنلی کوبریک» یکی از معروف‌ترین فیلم های روانشناختی و علمی تخیلی است که در سال 1968 اکران شد و توانست توجه بسیاری را به خودش جلب کند. داستان این اثر درباره سفرهای فضایی انسان و بررسی موضوعاتی مانند منشأ و اصل زندگی، تکامل و هوش مصنوعی است.
فیلم 2001: A Space Odyssey، به دلیل طراحی تصاویر خلاقانه، فضای بصری خیره‌کننده، موسیقی زیبا و بررسی مفاهیم عمیق، به‌عنوان یکی از آثار برجسته در تاریخ سینما شناخته می‌شود. این اثر نقش مهمی در توسعه فیلمهای علمی تخیلی داشت و به نظر تیم متخصص ویدو، پایه‌گذار و الهام‌بخش فیلمهای مرتبط با هوش مصنوعی عصر تکنولوژی تا الان بود.
فیلم مسیر سبز – The Green Mile
- سال اکران: 1999
- ژانر: درام، جنایی، روانشناختی
- کارگردان: فرانک دارابونت
- بازیگران: تام هنکس، دیوید مورس، مایک کلارک دانکن
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.6
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 80
مسیر سبز، یک فیلم روانشناختی و ناراحت‌کننده است که داستان آن در دهه 30 میلادی و در زندانی واقع در ایالت آلاباما روایت می‌شود. در این فیلم، «تام هنکس» در نقش پلیسی به‌نام «پل ادج کامب» ظاهر می‌شود که به‌عنوان یک نگهبان زندان مشغول به کار است. یکی از زندانی‌ها که «جان کافی» نام دارد، توجه همه را به خود جلب کرده و با توجه به قدرت ماورایی و خاص فراوانش، می‌تواند کارهای زیادی انجام دهد.
The Green Mile در مورد قدرت انسانی، عدالت و بررسی مفاهیم اخلاقی است و در کنار درام و بخش ترسناک خود، عناصری از سبک فانتزی و خیال‌پردازانه نیز دارد. این فیلم با بازیگری قوی، فضای تاریک و مضمون‌های عمیق خود، به‌عنوان یکی از بهترین فیلم های روانشناسی دهه 1990 شناخته می‌شود و با بهره‌گیری از ساختار داستانی روانشناختی و تمرکز بر شخصیت‌ها، قدرت تاثیر گذاری بالایی را به تماشاگران خودش ارائه می‌دهد.
فیلم اولدبوی – Oldboy
- سال اکران: 2003
- ژانر: اکشن، جنایی، راز آلود
- کارگردان: پارک چان ووک
- بازیگران: کانگ هی جونگ، چوی مین سیک، یو جی تائه
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.3
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 83
فیلم Oldboy را می‌توان به‌عنوان یکی از بهترین فیلمهای کره‌ای تاریخ تلقی کرد. داستان این اثر در مورد «دائه سو»، یک مرد معتاد به الکل است که به‌طور ناگهانی ربوده شده و به مدت 15 سال در یک اتاق زندانی می‌شود و رنگ آزادی را نمی‌بیند. در طول این سال‌ها، شخصیت اصلی با جهان بیرون بی‌ارتباط است و به تنهایی روزهای خود را سپری می‌کند.
فیلم پیر پسر، با داشتن ساختار روایی پیچیده، بازی برجسته بازیگران و کارگردانی استثنایی، توانسته عنوانی بسیار محبوب و تحسین‌برانگیز در جهان سینما شود. این فیلم به‌عنوان یک اثر استادانه در دسته‌بندی فیلمهای هیجانی و درام قرار می‌گیرد و یکی از نمونه‌های برجسته سینمای کره جنوبی است. فیلم روانشناسی با دوبله فارسی Oldboy به علت وجود تصاویر و سکانس‌های مهم، بسیار بیشتر روی بیننده‌اش تاثیر می‌گذارد تا اینکه این فیلم را بدون دوبله و به زبان اصلی ببینید.
فیلم سکوت بره ها – The Silence of the Lambs
- سال اکران: 19991
- ژانر: درام، جنایی، هیجان‌انگیز
- کارگردان: جاناتان دمی
- بازیگران: جودی فاستر، آنتونی هاپکینز، اسکات گلن
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.6
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 94
سکوت بره‌ها که در سال 1991 اکران شد، یکی از فیلمهای استثنایی در این ژانر به حساب می‌آید که صنعت سینمای هالیوود را در دهه 90 تحت تاثیر قرار داد. این اثر به قدری تاثیرگذار بود که تا چندین سال پس از اکران آن، همچنان به‌عنوان یکی از بهترین فیلم های روانشناسی شناخته می‌شد. داستان این فیلم درباره «جیمز استارلینگ»، یک دانشجوی آموزشگاه FBI است؛ او به‌عنوان یک نیروی کمکی به «اگنت بیل» که یک کارآگاه ماهر در همان ارگان محسوب می‌شود، می‌پیوندد تا در یک ماموریت به او کمک کند.
«جیمز» برای تحقیق بیشتر، به سلول «هانیبال لکتر»، یک روانشناس جنایی خطرناک که در زندان به سر میبرد، می‌رود. این دیدار پیچیدگی‌ها و خطرات بیشتری را به همراه دارد و «جیمز» مجبور می‌شود تا با «هانیبال لکتر» همکاری کند.
این اثر با بازی برجسته «آنتونی هاپکینز» در نقش «هانیبال لکتر» و «جودی فاستر» در نقش «جیمز استارلینگ»، توانست به‌خوبی ترس و هیجانات ناشی از وحشت روانشناختی را به تماشاگران فیلمهای سینمایی منتقل کند.
فیلم پرتقال کوکی – A Clockwork Orange
- سال اکران: 1971
- ژانر: روانشناختی، جنایی
- کارگردان: استنلی کوبریک
- بازیگران: مالکوم مک داول، مایکل بیتز، پاتریک مگی
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.3
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 87
اگر بخواهیم یک فیلم در ژانر روانشناسی معرفی کنیم که موفقیت بالایی را به‌دست آورده، قطعاً A Clockwork Orange (پرتقال کوکی) «استنلی کوبریک» است که یکی دیگر از فیلمهای شگفت‌انگیز استودیوی برادران وارنر محسوب می‌شود. اگرچه تماشای این اثر گاهی آزاردهنده است، اما در این فیلم لحظات فلسفی بسیار زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد چرا «کوبریک» یکی از بزرگ‌ترین کارگردانان جهان به‌شمار می‌رود.
داستان پرتقال کوکی در آینده‌ای نزدیک و در شهری خیالی رخ می‌دهد و روی جوانی به‌نام «الکس دلارج» و گروهش تمرکز دارد. این اثر با تمرکز بر مسائل انسانیت، خشونت، آزادی اراده و اثرات مخرب قدرت و سیستم توتالیتر، یکی از فیلمهای برجسته و تحسین‌برانگیز «استنلی کوبریک» است.
فیلم روانشناسی تلقین – Inception
- سال اکران: 2010
- ژانر: علمی تخیلی، اکشن
- کارگردان: کریستوفر نولان
- بازیگران: لئوناردو دی‌کاپریو، جوزف گوردون لویت، الیوت پیج
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.8
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 87
فیلم تلقین را شاید به‌علت علمی بودنش در عصر تکنولوژی و نظریه بودن انسان‌ها در یک شبیه‌سازی که به تازگی از نگاه ایلان ماسک مطرح شده است، می‌تواند به‌عنوان یکی از آثار برجسته دهه 2010 و یا حتی یکی از بهترین فیلم های روانشناسی جدید هم شناخته شود.
داستان Inception، به یک گروه از دزدان خیال (که به آنها تله‌گذاران نیز می‌گویند) می‌پردازد که توانایی نفوذ به رویاهای افراد مختلف را دارند. آنها با این کار، به اطلاعات محرمانه ذهنی آنها دسترسی پیدا می‌کنند.
به‌طورکلی، این فیلم مفاهیم و مسائل فلسفی و همچنین روانشناختی را مورد بحث قرار می‌دهد. مفاهیمی مانند هویت، واقعیت، زمان و ذهن در فیلم بررسی می‌شوند و مخاطبان را به تامل و تفکر در موضوعات پیچیده‌تر دعوت می‌کند.
باشگاه مشت زنی – Fight Club ؛ از فیلمهای روانشناختی
- سال اکران: 1999
- ژانر: درام، جنایی
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: برد پیت، ادوارد نورتون، میت لوف
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): نمره 8.8
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): نمره 80
فیلم سینمایی باشگاه مشت زنی، شاید تاکنون روانشناختی‌ترین فیلمی باشد که ساخته شده است. داستان این اثر درباره یک کارمند اداری است که توسط «ادوارد نورتون» به تصویر کشیده می‌شود. او به یک باشگاه مشت‌زنی زیرزمینی که «تایلر» آن را مدیریت می‌کند می‌رود و در آنجا، چیزهای عجیبی می‌بیند.
فیلم باشگاه مشت زنی، علاوه‌بر داستان هیجان‌انگیز و اکشن بسیار جذابش، عناصر فلسفی و اجتماعی قوی دارد. «فینچر» به مسائلی همچون هویت فردی، مصرف افراطی، خشونت و تأملاتی درباره جامعه مدرن می‌پردازد. این اثر با ترکیبی از طنز سیاه، نمادها و نوآوری در ساختار فیلمنامه، روایت خودش را تقویت می‌کند و به تماشاگران فرصت می‌دهد تا در مورد مفاهیم گوناگونی که در آن مطرح می‌شوند، تأمل داشته باشند.
بهترین فیلم های روانشناسی کدامند ؟
آثاری که اینجا معرفی شدند در طول سال‌های مختلف، جوایز بسیاری را به‌دست آورده‌اند. بی‌شک بهترین فیلم های روانشناسی می‌توانند شما را وارد دنیایی از پرسش‌ها و تفکرات عمیق کنند و امکان این را بدهند تا درباره خود و دیگران، به صورت جدی‌تر بیاندیشید. همچنین، این فیلم‌ها می‌توانند در مسیر رشد و پیشرفت شخصی شما نیز تاثیرگذار باشند. به قول دکارت:
من می‌اندیشم، پس هستم
سوالات متداول:
1) چه فیلم های روانشناختی دیگری در سالیان اخیر اکران شده‌اند؟
آثاری مانند Decision to Leave و Nitram، جزو مهم‌ترین فیلم های روانشناسی 2022 و سالیان گذشته هستند.
2) کدام فیلم روانشناسی معرفی شده در این مقاله، یک داستان واقعی دارد؟
A Beautiful Mind براساس داستان واقعی «جان فوربس نش جونیور» و مبارزه او با اسکیزوفرنی، ساخته شده است.
