اتریوم چیست؟ چه آینده‌ای در انتظار این ارز دیجیتال است؟ و آیا می‌توان به این ارز اعتماد کرد؟
سوالات بالا بخشی از پرسش‌هایی است که امروزه در ذهن علاقه‌مندان به سرمایه گذاری شکل می‌گیرد. حقیقت ماجرا این است که شما بدون داشتن اطلاعات کافی، نمی‌توانید در چنین سرمایه‌گذاری‌هایی مرتکب ریسک شوید. ما در ادامه قصد داریم اطلاعاتی کلی و جامع در مورد اتریوم و تمامی ساختارهای این ارز را به شما عزیزان ارائه دهیم.
پس از مطالعه این مقاله انتظار می‌رود شما با مفهوم اتریوم، قابل اعتماد بودن یا نبودن این ارز، اصطلاحات مهم و کاربردی و مفاهیم اصولی اتریوم آشنا شوید. با ویدو همراه باشید.
تاریخچه‌ای کوتاه از اتریوم
«ویتالیک بوتِرین» (Vitalik Buterin)، در سال 2012 و زمانی که تنها 17 سال بیشتر نداشت، بوسیله پدرش با «بیت‌کوین» (Bitcoin) آشنا شد و به این فناوری علاقه زیادی پیدا کرد. در نتیجه ویتالیک در «مجله بیت‌کوین» (BitCoin Magazine)، شروع به نوشتن مقاله کرد و پیشنهاد‌هایی را برای ارتقای «پلتفرم» (Platform)، بیت‌کوین مطرح نمود. اما این پیشنهاد‌ها راه به جایی نبرد، در نتیجه ویتالیک دست به کار شد تا درعوض «کریپتوکارسنی» (cryptocurrency) یا رمزارز شخصی خودش را راه اندازی کند.
ایده ویتالیک در قالب «اتریوم» (Ethereum)، شکل گرفت و در سال 2015 در دنیای آنلاین فعال شد. ارزش اتریوم به مقدار چشمگیری افزایش پیدا کرد و این روزها «ارزش بازار» (market cap)، آن برابر با 48.7 میلیارد دلار است. (منظور از این مقدار، ارزش تمام ارز اتریوم در دنیا است). با این حساب این پرسش پیش می‌آید که چرا ارزش اتریوم در حال افزایش است؟
فناوری اتریوم توانایی بالقوه‌ای برای تغییر دنیا دارد. در نتیجه باید ببینیم چه چیزی این فناوری را خاص و منحصر به فرد کرده است؟
اتریوم چیست؟
به این پرسش راحت‌تر می‌توان پاسخ داد اگر به جای اینکه بپرسیم اتریوم چیست؟ به دنبال پاسخ این سؤال باشیم که اتریوم قصد دارد جایگزین چه چیزی شود؟ پاسخ این پرسش نیز چندان ساده نیست و برای توضیح آن بهتر است مثالی بزنیم:
فرض کنیم که شما مشغول نوشتن مطلبی با استفاده از برنامه «مستندات گوگل» (Google Docs)، هستید. در این حالت شما می‌توانید نوشته‌های خود را ویرایش کنید و با هر کسی که صلاح دانستید، به اشتراک بگذارید. اوضاع بر وفق مراد شما پیش می‌رود تا اینکه روزی برنامه مستندات گوگل هک شود یا دولت‌ها این برنامه‌ها را مسدود کنند. در این شرایط هیچ کاری از دست شما برای دسترسی به برنامه مستندات گوگل و مطالبی که به کمک این برنامه نوشته‌اید، بر نمی‌آید.
در نتیجه برای جلوگیری از چنین فاجعه‌ای، به ذهن‌تان می‌رسد که برای نوشتن به جای استفاده از «مستندات گوگل» از «واژه‌پرداز وُرد» (Word Processor) که روی رایانه شخصی‌تان نصب کرده‌اید، استفاده نمایید. کاملاً مشخص است که در این حالت، اگر حادثه غیرمنتظره‌ای برای کامپیوتر شما نیافتد، اطلاعاتی که با واژه‌پرداز نوشته‌اید را برای همیشه در جایی امن و مطمئن در اختیار دارید. اما از آنجایی که حادثه هرگز خبر نمی‌کند، باز هم امکان ایجاد حادثه‌ای غیرمنتظره وجود دارد و ممکن است کامپیوتر شما به سرقت برود یا خراب یا هک شود.
به این ترتیب به رغم اینکه حسابی مواظب اطلاعات خود بوده‌اید، باز هم خرابی یا دزدیده‌شدن رایانه، این اطلاعات را در خطر می‌اندازد. اینجا است که به فکرتان می‌زند عطای نوشتن در دنیای دیجیتال را به لقایش ببخشید و کامپیوتر خود را بفروشید و به جای آن، قلم و کاغذ بخرید و بدون هیچ‌گونه نگرانی به نوشتن ادامه دهید.
از مثالی که در بالا مطرح کردیم می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که مشکل امنیت شما با استفاده از کاغذ و قلم برای نگارش از بین می‌رود، اما راحتی و دسترسی به اینترنت برای نگارش مطالب جدید را از دست می‌دهید. با این حساب باید ببینیم مثالی که زدیم چه ربطی به اتریوم دارد؟
اتریوم راهی است برای دسترسی به قدرت اینترنت، بدون اعتمادکردن به سرویس‌هایی مانند «فیس‌بوک» (FaceBook)، گوگل یا حساب آنلاین بانکی که اطلاعات شخصی شما در آن ذخیره شده است.
همان‌گونه که شما بهتر از ما می‌دانید سرویس‌های آنلاینی مانند فیس‌بوک و گوگل، اطلاعات میلیون‌ها کاربر در سرتاسر دنیا را جمع‌آوری می‌کنند و این اطلاعات را در سرورهای خود قرار می‌دهند. به این ترتیب اطلاعات کاربران تجمیع (Centralization) می‌شود و در مکان‌های بسیار کمی قرار می‌گیرد. در نتیجه اگر یکی از این مکان‌ها که سرورها در آن قرار دارد به هر دلیلی هک شود، تمام کاربران به دردسر بزرگی می‌افتند.
اینجا است که اتریوم به کمک کاربران می‌آید و نیاز به اعتماد به سرویس‌هایی که اطلاعات خصوصی کاربران را نگهداری می‌کنند را از بین میبرد. این فرایند با تجمیع‌زدایی (decentralization)، به کمک فناوری «بلاک‌چین» (BlockChain) انجام می‌شود.
اصول مهم بلاک‌چین
در نسخه‌ای که اتریوم از اینترنت عرضه می‌کند، سرورها و سازوکار رایانش ابری با شبکه‌هایی از سیستم‌ها با نام «نادها» (Nods)، جایگزین شده‌اند. نادها بانک اطلاعاتی مشترکی که بلاک‌چین نامیده می‌شود را ذخیره و نگهداری می‌کنند.
کل بلاک‌چین در شبکه‌ای متشکل از هزاران ناد ذخیره می‌شود. در نتیجه به هر اندازه که ناد بیشتری وجود داشته باشد، به همان اندازه با شبکه‌ای امن‌تر سروکار داریم. به این ترتیب اطلاعاتی که در سیستم ثبت می‌کنید، تنها توسط شما قابل کنترل خواهد بود. این اطلاعات نه تنها در کامپیوتر شما ذخیره نمی‌شود، بلکه در سرور مرکزی قرار ندارد و با اطلاعاتی پراکنده طرف هستیم که در سرتاسر شبکه‌ای از نادها ذخیره شده‌اند.
اطلاعاتی که در بلاک‌چین نگهداری می‌شود را «کانسِنوس» (consensus) تأیید می‌کند. این فرایند به این معنی است که نیمی از نادها باید صحت اطلاعات را تأیید کنند تا اجازه برای ورود این اطلاعات به بلاک‌چین صادر شود.
به این ترتیب می‌توان گفت هک کردن چنین سازوکاری تقریباً غیرممکن به نظر می‌رسد، چرا که هکرها باید نصف بیشتر نادهای شبکه را در اختیار بگیرند تا «کانسنوس» برای تأیید اطلاعات وارد عمل شود. حتی اگر هکرها کنترل نصف نادها را در اختیار گرفتند، باز هم هزینه نفوذ به چنین شبکه‌ای به اندازه‌ای زیاد است که فرایند هک را کاملاً بی‌ارزش می‌کند.
همان‌گونه که در بالا توضیح دادیم، اتریوم فناوری بلاک‌چین را ابداع نکرده و ابداع این فناوری را می‌توان به حساب بیت‌کوین نوشت، اما بلاک‌چین نقش چشمگیری در بهینه‌سازی اتریوم داشته است. در نتیجه این پرسش پیش می‌آید که اتریوم بلاک‌چین چیست؟
توضیح اتریوم: بلاک‌چین 2.0 و کاربردهای آن
اتریوم بلاک‌چین که گاهی اوقات به آن بلاک‌چین نسخه 2.0 نیز گفته می‌شود، از فناوری شبیه بیت‌کوین بهره می‌گیرد، اما این اتریوم ساختاری بسیار پیچیده‌تر دارد و از قابلیت‌های بیشتری نسبت به بیت‌کوین بلاک‌چین برخوردار است. اتریوم بلاک‌چین با 2 شیوه اصلی به این ویژگی‌ها دست پیدا می‌کند.
1- اسمارت کانترکت
اتریوم بلاک‌چین به گونه‌ای طراحی شده تا تراکنش‌ها تنها زمانی انجام شود که شرایط لازم برای انجام این تراکنش‌ها مهیا باشد. قوانینی که مهیا بودن این شرایط را مشخص می‌کنند را «اسمارت کانترکت» (Smart Contracts)، می‌نامیم. به این ترتیب می‌توان گفت اسمارت کانترکت نقش مهمی در ماهیت اتریوم دارد.
برای نمونه، «دستگاه فروش خودکار» (vending machine)، را تصور کنید. اگر از این دستگاه قصد خرید شکلات داشته باشید باید به اندازه کافی برای خرید شکلات دلخواه خود پول فراهم کنید و اگر پول کافی همراه‌تان نباشد، قادر به خرید از دستگاه فروش خودکار نیستید. در این تراکنش، اسمارت کانترکت نقشی شبیه به این دارد:
اگر شما 5 هزار تومان در دستگاه فروش خودکار قرار دهید، این دستگاه به شما شکلات می‌دهد.
زمانی که یکی از این کانترکت‌ها ثبت شد، دیگر قابل تغییر نیست. به همین دلیل است که به این کانترکت‌ها «غیر قابل اعتماد» (Trustless)، می‌گویند. به عبارت دیگر، برای تراکنش نیازی به اعتماد افراد در شبکه ندارید و اگر شرایط کانترکت مهیا نبود، تراکنش انجام نمی‌شود. به این ترتیب می‌توان گفت یک شبکه غیر قابل اعتماد جهانی، هرگز آفلاین نخواهد شد.
2- اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز
«داپس» (DApps)، که به آن اپلیکیشن‌های غیر متمرکز نیز گفته می‌شود، اپ‌هایی هستند که در سرورهای سنتی اجرا نمی‌شوند و در عوض، برای غیر متمرکزکردن سرورهای‌شان در بلاک‌چین اجرا می‌شوند.
به این ترتیب می‌توان گفت اپلیکیشن‌های غیر متمرکز، در هسته و مفهوم طراحی اتریوم قرار گرفته‌اند. سازندگان اتریوم به دنبال این هستند که کاربران اتریوم را فرا بگیرند و در این بستر فعالیت کنند. در نتیجه می‌توان گفت قسمت دیگری از پاسخ به پرسش اتریوم چیست را اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز تشکیل می‌دهد.
اتریوم از زبان برنامه‌نویسی خاص خودش با نام «سالیدیتی» (Solidity)، استفاده می‌کند. سالیدیتی برای ساخت اپلیشن‌های غیرمتمرکز استفاده می‌شود. از آنجایی که سالیدیتی شباهت‌های زیادی با جاوا اسکریپت (یکی از رایج‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی) دارد، این زبان برنامه‌نویسان را تشویق می‌کند تا اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز جدیدی ایجاد کنند.
این اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز توانایی این را دارند که به زودی به رقبا یا جایگزین‌های جدی برای اپلیکیشن‌های متمرکز در بسترهای شبکه‌های اجتماعی، تجارت الکترونیک، ایمیل و بانکداری آنلاین تبدیل شوند. در‌واقع شرایط بی‌نهایتی برای ساخت اپلیکیشن‌های غیر متمرکز در اتریوم بلاک‌چین وجود دارد.
نگاهی کوتاه به مفاهیمی که توضیح داده شد
برای اینکه رشته کلام از دست شما خارج نشود، در ادامه یک‌بار دیگر پاسخی که به پرسش اتریوم چیست، دادیم را مرور می‌کنیم.
اطلاعاتی که تاکنون فرا گرفتیم:
تا این قسمت یاد گرفتیم که اتریوم نوعی بلاک‌چین است که به کاربران اجازه ساخت اسمارت کانترکت‌ها و اپلیکیشن‌های غیر متمرکز را می‌دهد. اترویم قابلیت این را دارد که اینترنت را برای همیشه تغییر دهد.
اکنون که تعریف واضحی از اتریوم در ذهن شما شکل گرفت، بهتر است با در نظر گرفتن این تعریف، با هم ببینیم اتریوم چگونه کار می‌کند؟
اِتر چیست و اترویم چگونه کار می‌کند
«اتِر» (Ether)، واحد ارز رایج در اتریوم است. گاهی اوقات کاربران اتر و اتریوم را با هم اشتباه می‌گیرند، در نتیجه به خاطر داشته باشید وقتی از اتریوم صحبت به میان می‌آید، در‌واقع از سازوکار صحبت می‌کنیم و منظور از اتر، ارزی است که در اتریوم کاربرد دارد.
با توجه به تعریف بالا، برای انجام هر کاری در سازوکار اترویم، نیاز به اتر دارید و اتر نیروی محرکه این سازوکار به حساب می‌آید. به عبارت دیگر برای انجام هر تراکنشی در اتریوم نیاز به مقدار مشخصی نیروی محرکه دارید. با این حساب به هر اندازه که قصد انجام کار بزرگتری در اتریوم را داشته باشید، به همان اندازه، به نیروی محرکه یا اتر بیشتری نیاز دارید.
پاسخ به پرسش اینکه اتریوم چگونه کار می‌کند، غالباً با پرسش فرق میان اتریوم و بیت‌کوین همراه است. به همین دلیل نیز کاربران عموماً اتر را با بیت‌کوین مقایسه می‌کنند، در نتیجه در ادامه با هم به تفاوت‌های اصلی میان بیت‌کوین و اتریوم اشاره می‌کنیم.
تفاوت‌های میان بیت کوین و اتریوم
– بیت کوین
بیت کوین پول دیجیتالی است. سازوکار بلاک‌چین به بیت‌کوین اجازه می‌دهد تا به صورت غیرخودکار، در بستر شبکه «همتا به همتا» (peer-to-peer) پول دیجیتال منتقل شود. برای نمونه اگر قصد پرداخت 10 بیت‌کوین به نقاشی را دارید که منزل شما را رنگ‌آمیزی کرده و می‌خواهید این پول را بدون استفاده از بانک به دست نقاش برسانید، می‌توانید از بیت‌کوین کمک بگیرید. به عبارت ساده‌تر در این سازوکار، 10 بیت‌کوین برای نقاش ارسال می‌کنید. این فرآیند یکی از کاربردهای بیت‌کوین است و انصافاً هم باید گفت که انتقال وجه بوسیله بیت کوین به‌خوبی انجام می‌شود.
برای موجودی بیت‌کوین سقفی برابر با 21 میلیون وجود دارد، در نتیجه با توجه به این مقدار می‌توان گفت که بیت‌کوین همانند طلا یا الماس، به منبع قابل‌اعتمادی برای ذخیره دارایی‌ها تبدیل شده است.
زمان میانگین برای تأیید تراکنش بیت‌کوین، چیزی حدود 10 دقیقه است.
– اتریوم
برای شما گفتیم که اتر نیروی محرکه دیجیتال برای خودکارسازی اسمارت کانترکت‌ها در شبکه اتریوم شناخته می‌شود. برای نمونه اگر شما قصد پرداخت 10 اتر به فردی را برای نقاشی منزل خود داشته باشید، این فرد برای دریافت وجه می‌تواند از سازوکار اسمارت کانترکت‌ها در اتریوم کمک بگیرد. در این حالت تراکنش به این صورت خواهد بود: اگر نقاش منزل شما را رنگ کند، سپس شما 10 اتر برای نقاش ارسال خواهید کرد. در نتیجه همان‌گونه که می‌بینید، در این مثال، اتر کاربرد بسیار مشابهی با بیت‌کوین دارد. تنها فرق در این است که در این تراکنش از فناوری اسمارت کانترکت کمک گرفته می‌شود و شما به نقاش تا زمانی که منزل‌تان را نقاشی نکرده، اتری پرداخت نمی‌کنید. از طرف دیگر نقاش هم اگر رنگ‌آمیزی منزل شما را به پایان نرساند، اتری دریافت نخواهد کرد. در نتیجه نقاش تحت هیچ شرایطی نمی‌تواند سر شما را کلاه بگذارد. این سازوکار به عنوان راهنما برای انواع تراکنش‌ها از ایمیل گرفته تا پرداخت حقوق شرکت‌ها به کارمندان‌شان کاربرد دارد.
هیچ سقفی برای مقدار موجودی اتر وجود ندارد، البته مقدار اتر به احتمال زیاد از 100،000،000 در مدت بسیار طولانی بیشتر نخواهد شد.
تراکنش اتریوم بسیار سریع است و اسمارت کانترکت‌ها در عرض چند ثانیه تراکنش اتر را انجام می‌دهند.
ماینینگ اتریوم چیست؟
در بیت‌کوین و اتریوم، ارزهای جدید بیت‌کوین و اتر بوسیله فرایندی با نام «ماینینگ» (Mining)، تولید می‌شود. در این فرایند نادها در بلاک‌چین باید تراکنش را تأیید کنند، به عنوان پاداش به این نادها ارز جدید اختصاص می‌یابد. برای نمونه یک ناد اتریوم، که با نام «ماینر» (Miner)، شناخته می‌شود به عنوان پاداش تراکنشی که انجام داده است، یک اتر جدید دریافت می‌کند.
از آن جهت به این فرایند ماینینگ می‌گوییم که شباهت زیادی به استخراج طلا یا الماس دارد. در این روش به جای حفر و کندن زمین، ماینرها تراکنش‌ها را تأیید می‌کنند.
ماینینگ اتر در این حالت با نام «ماینینگ تأیید انجام کار» (Proof OF work Mining)، شناخته می‌شود. از آن جهت به این حالت ماینینگ تأیید انجام کار می‌گوییم، چرا که ناد باید کاری که انجام شده (تأیید تراکنش) را نمایش دهد تا در قبال این کار، به عنوان پاداش، اتر دریافت کند. نکته منفی ماینینگ تأیید انجام کار این است که این حالت نیاز به پردازش کامپیوتری زیادی دارد و در نتیجه برق زیادی مصرف می‌شود و هزینه سنگینی را به دنبال دارد و به لحاظ زیست‌محیطی روش مطلوبی برای حفظ محیط‌زیست نیست. امیدواریم با توجه به توضیحاتی که مطرح شد، مفهوم کاملی از ماینینگ اتریوم پیدا کرده باشید.
انتظار می‌رود در آینده نزدیک توسعه‌دهندگان اتریوم، روش دیگری با نام «گواه بر سهام» (Proof Of stake)، به کار بگیرند. در این روش، به برق کمتری نیاز است و به لحاظ مصرف انرژی، جایی برای نگرانی جهت حفظ محیط‌زیست باقی نمی‌گذارد.
در روش «گواه بر سهام»، کاربران با مقدار زیادی اتر به صورت تصادفی انتخاب می‌شوند تا تراکنش را تأیید کنند. از طرف دیگر در این حالت از ماینینگ به جای پرداخت پاداش با ارز جدید، مبلغی پرداخت می‌شود و همان‌گونه که اشاره کردیم، انرژی بسیار کمتری نیاز دارد و برق کمتری مصرف می‌کند.
اتریوم کجا ذخیره می‌شود؟
اتر از سازوکار بلاک‌چین اتریوم خارج نمی‌شود، در نتیجه به صورت فیزیکی در جایی قرار نمی‌گیرد. به این ترتیب اگر نیاز به استفاده اتریوم داشتید، باید حتماً به کیف مخصوصی دسترسی داشته باشید. این کیف گاهی اوقات با نام «آدرس اتریوم» (Ethereum Address)، نیز شناخته می‌شود.
کیف اتریوم شما حاوی هیچ اتری نیست، اما دارای کدهایی است که برای دسترسی به اتر به آن نیاز دارید. این کدها با نام «کلید‌های خصوصی» (Private Keys)، شناسایی می‌شوند و اگر این کلید‌ها را از دست بدهید، اترهایی که در کیف ذخیره کرده‌اید از بین می‌رود. به این تعریف می‌توان گفت انتخاب کیف مناسب برای ذخیره اتر، اهمیت بسیار زیادی دارد. کیف‌ها در 4 حالت مختلف دسته‌بندی می‌شوند:
– کیف‌های سخت‌افزاری
همان‌گونه که از نام این کیف‌ها پیدا است، دستگاه‌های فیزیکی ذخیره به حساب می‌آیند و شباهت‌های زیادی به فلش‌های یو.اس.بی دارند. در میان تمام کیف‌های سخت‌افزاری، کیف «لِجر نانو اس» (Ledger Nano S)، یکی از گران‌ترین این کیف‌ها به حساب می‌آید و امکان ذخیره آفلاین کلید را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. ناگفته نماند در این حالت، همانند کلید‌های واقعی، کیف سخت‌افزاری ممکن است گم شود، در نتیجه باید همیشه مواظب کیف سخت‌افزاری باشید.
– کیف‌های دسک‌تاپ
در این روش کلید‌های عمومی و خصوصی را مستقیماً داخل کامپیوتر ذخیره می‌کنید. برای دسترسی به این کلید‌ها باید گذرواژه‌ای را اعمال کنید و این گذرواژه نباید هرگز فراموش شود. کیف دسک‌تاپ، فضای زیادی از هارد کامپیوتر را اشغال می‌کند و در میان تمام کیف‌های دسک‌تاپ، کیف دسک‌تاپ «اگزودوس» (Exodus)، پیشنهاد می‌شود.
– کیف‌های موبایل
این کیف‌ها شباهت‌های زیادی به کیف‌های دسک‌تاپ دارند، اما فضای کمتری را اشغال می‌کنند و برای استقرار کلید‌های عمومی و خصوصی کاربران در گوشی‌های هوشمند گزینه مناسبی به نظر می‌رسند. در میان کیف‌های موبایل می‌توان به کیف «جَکس» (Jaxx)، اشاره کرد که به کاربران اجازه می‌دهد تا 13 کلید رمزارز (کریپتوکارنسی) را در آن ذخیره کرد.
– کیف‌های وب
در این حالت می‌توانید کلید‌های خصوصی خود را در فضای آنلاین ذخیره کنید، نمونه‌ای از کیف‌های وب آنلاین را می‌توان کیف «کوین‌بِیس» (Coinbase)، مثال زد. این کیف‌ها، در میان کیف‌هایی که به آنها اشاره کردیم، کمترین امنیت را دارند و پیشنهاد می‌شود در صورت نیاز، تنها به اندازه‌ای اتر در آنها ذخیره کنید که در صورت از بین‌رفتن، ضرر هنگفتی را متحمل نشوید.
– کیف‌های کاغذی
همان‌گونه که از نام این کیف‌ها پیدا است، با سنتی‌ترین روش ذخیره‌سازی اطلاعات طرف هستیم. این کیف‌ها عملاً تکه کاغذهایی هستند که کدهای دسترسی روی آنها نوشته شده، در نتیجه به لحاظ دیجیتالی قابل هک‌شدن نیستند، اما باید این تکه کاغذها را در جایی دور از دسترس قرار دهید و مواظب باشید که گم نشود.
به خاطر داشته باشید کیفی که به اینترنت متصل است را «هات استورِیج» (Hot Storage)، می‌نامیم و اگر این کیف به اینترنت متصل نباشد، «کُلد استوریج» (Cold Storage)، نامیده می‌شود. برای ذخیره‌سازی کلید‌های خصوصی، پیشنهاد می‌کنیم از ترکیبی از روش‌های هات و کلد استوریج کمک بگیرید تا امنیت کلید‌های شما در بهترین حالت ممکن قرار گیرد.
همان‌گونه که به شما قول داده بودیم، تمام چیزهایی که باید از اتریوم می‌دانستید را در میان گذاشتیم، مطمئن هستیم به کمک این اطلاعات، دید کاملی از اتریوم پیدا خواهید کرد. در پایان پیشنهاد می‌کنیم اگر شما هم اطلاعات سودمندی در این زمینه دارید، این اطلاعات را در قسمت نظرات با ما و دیگر خواننده‌ها به اشتراک بگذارید.
بیشتر بخوانید:
- بهترین تریدرهای ایران چه کسانی هستند؟
- بهترین تریدرهای جهان را بشناسید!
- بهترین سریال های خارجی جهان
- بهترین فیلم های اکشن
- بهترین فیلم های کمدی خارجی
- بهترین کانال تلگرام دانلود فیلم و سریال ایرانی و خارجی
