در دنیای پررونق و پرچالش بازارهای مالی، هر روز میلیون‌ها سرمایه‌گذار و معامله‌گر به‌دنبال راهی برای پیش‌بینی دقیق بازار هستند تا از حرکات و نوسانات بازار، سودی به‌دست آورند. در این سناریو، استفاده از روش‌ها و استراتژی‌های تحلیل تکنیکال برای شناسایی الگوها و روندهای بازار بسیار حائز اهمیت است.
نظریۀ امواج الیوت یکی از استراتژی‌های مؤثر و نوین برای تحلیل و مدیریت دارایی‌ها در این بازارهاست. معامله‌گران فارکس با تمرکز بر الگوهای تکراری و متناوب در حرکت قیمت‌ها با استناد بر نظریه موج‌های الیوت، توانسته‌اند به‌خوبی بازارهای مالی را توصیف و پیش‌بینی کنند. در این مطلب، به بررسی کامل این امواج و انواع آن‌ها می‌پردازیم. برای کسب درک عمیق از این استراتژی‌های تحلیلی با ما همراه باشید.
امواج الیوت چیست؟
نظریۀ امواج الیوت، یکی از اصولی‌ترین و قدرتمندترین روش‌های تحلیل تکنیکال به‌شمار می‌آید که در دهۀ ۲۰ تا ۳۰ میلادی توسط رالف نلسون الیوت معرفی شده‌است. ایدۀ اولیه این نظریه بر پایۀ این است که رفتار بازارهای مالی با استفاده از الگوهای تکراری و متناوب به‌صورت امواج، قابل‌پیش‌بینی است. امواج متشکل از الگوهای متناوب، در قالب حرکات صعودی و نزولی در حال حرکت هستند و همواره با ترکیبی از قیمت و زمان، بازارهای مالی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.
درواقع می‌توان گفت این نظریه به‌عنوان ابزاری قوی برای پیش‌بینی جهت حرکت بازار و تشخیص تغییرات این روند، به معامله‌گران کمک می‌کند تا فرصت‌های کسب سود از نوسانات بازار را تشخیص داده و برای مدیریت سرمایۀ خود، تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. برای پیش‌بینی درست بازارهای مالی فارکس و بورس با این نظریه، باید از ترکیب الگوهای تکراری و تحلیل روان‌شناسی سرمایه‌گذاران به‌درستی استفاده کرد.
نلسون الیوت برای مطرح کردن نظریۀ خود، از مطالعۀ نمودارهای شاخص در بازه‌های زمانی سالانه، ماهانه و روزانه و حتی ساعتی در ۷۵ سال گذشته استفاده می‌کرد. این نظریه زمانی به اوج شهرت و کارایی رسید که برای اولین بار موفق به پیش‌بینی کف بازار سهام شد.
نحوۀ کارکرد امواج الیوت
الگوهای موجود در نظریۀ الیوت که به‌صورت تکرارشونده در جهت قیمت دارایی‌های یک بازار مالی مانند جفت ارز موجود در بازار فارکس، حركت می‌کنند را امواج می‌نامند. این امواج به دو دستۀ اصلاحی و جنبشی تقسیم می‌شوند و هریک حرکات مخصوص خود را دنبال می‌کنند، اما نکتۀ مهم این است که امواج جنبشی و اصلاحی به‌صورت تودرتو ایجاد شده و حرکات و الگوهای بزرگ‌تری را رقم می‌زنند.
برای مثال، ممکن است در یک بازۀ زمانی طولانی، امواج اصلاحی بوده و در یک بازۀ زمانی کوتاه‌تر، امواج شکل جنبشی داشته باشند. به این صورت استراتژی امواج الیوت با نگرش نزولی در دیدگاه بلندمدت و نگرش صعودی در دیدگاه کوتاه‌مدت در دسترس سرمایه‌گذاران است. تحلیل حرکات این امواج و استفاده از این نگرش‌ها، به معامله‌گران زمان مناسب ورود و خروج به بازار جهت مدیریت دارایی‌ها را ارائه می‌دهد.
نکتۀ حائز اهمیت دیگر این است که همیشه نتایج حاصل از استراتژی‌های الیوت، قطعی نیستند و نیاز به استراتژی‌های ریسک مدیریتی برای معامله‌گران واضح است. به‌منظور استفاده از نمودارهای متناوب این امواج، باید به مواردی مانند سطوح حمایت و مقاومت هم توجۀ ویژه‌ای داشته باشید.
انواع موج‌ها در امواج الیوت کدام‌اند؟
اگر به‌عنوان یک سرمایه‌گذار برای مدیریت سرمایۀ خود به‌دنبال استفاده از حرکات صعودی و نزولی متناوب در نظریۀ الیوت هستید، باید بدانید که چندین نوع موج در این بازار از میان موج‌های الیوت بیرون کشیده شده‌است. برای شناسایی این امواج، از استراتژی موج‌شماری استفاده می‌شود که تاکنون دو دسته موج را در الگوی امواج نظریۀ الیوت تشخیص داده‌است. این امواج عبارت‌اند از:
امواج جنبشی الیوت
امواج جنبشی الیوت یا امواج انگیزشی به‌دنبال حرکات فعالانه در بازارهای مالی، روندی را که در جهت بازار است، با استفاده از پنج ریزموج شکل می‌دهند. به‌طورکلی این امواج را می‌توان به سه نوع شامل امواج گسترده، امواج مثلث متقاطع موج پنجم و امواج ناقص تقسیم کرد که در هر نوع آن، ریزموج‌ها فاز عددی دارند. درصورتی‌که بازار مالی در حال صعود باشد، این امواج به‌سمت بالا و اگر بازار نزولی باشد، به‌سمت پایین حرکت می‌کنند.
امواج اصلاحی
برخلاف امواج جنبشی، این امواج با سه ریزموج درخلاف جهت روند بازار حرکت می‌کنند. امواج اصلاحی یا قطری شامل پنج دسته می‌شوند که عبارت‌اند از: امواج زیگزاگ؛ امواج صاف؛ امواج مثلث افقی؛ امواج زیگزاگ دوگانه و امواج زیگزاگ سه‌گانه و در هر دسته نیز ریزموج‌ها فاز حرفی دارند. قطر ایجاد شده در این ریزموج‌ها، یا روند کاهشی دارد یا روند افزایشی. نکتۀ بعدی در حرکات این ریزموج‌ها این است که هیچ ریزموجی کاملاً به‌اندازۀ مورد قبلی خود اصلاح ندارد.
معامله با استفاده از استراتژی‌های نظریۀ الیوت
متناسب با حرکات امواج جنبشی و اصلاحی، بازار مالی اعم از جفت ارزها، از زمان موج اول تا موج پنجم در حال صعود هستند. درحالی‌که با اتمام موج پنجم و شروع حرکات امواج اصلاحی، بازار با یک ریزش و نزول مواجه خواهد شد. به این صورت معامله‌گران باید قبل از تمام‌شدن موج پنجم وارد بازار شوند تا بتوانند از این طریق سودی کسب کرده باشند.
هم‌زمان با اتمام موج پنجم، معامله‌گران می‌توانند از نزول دارایی‌ها با استراتژی شخصی خود، به معامله و کسب سود بپردازند. همان‌طورکه گفته شد، هنگام معامله در بازارهای مالی با استفاده از استراتژی‌های نظریۀ الیوت، باید به سطوح حمایت و مقاومت توجه داشته باشید.
همچنین برای معاملات بازار forex می‌توانید از ریزموج‌های الیوت به همراه اندیکاتور فیبوناچی استفاده کنید، چرا که ترکیب این دو می‌تواند اطمینان امواج صادر شده را بالا ببرد. همچنین به‌عنوان یکی دیگر از ابزارهای مکمل امواج نظریۀ الیوت، می‌توانید از اندیکاتور مکدی استفاده کنید.
مزایا و معایب استفاده از امواج الیوت
امواج الیوت به‌عنوان یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال همانند دیگر ابزارهای تحلیلی دارای مزایا و معایبی هستند که می‌توانند در معاملات سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی موثر واقع شوند. از جمله مزایای این امواج می‌توان به ساده و قابل‌فهم بودن نمودارها و الگوهای متناوب آن اشاره کرد.
الگوهای الیوت به تشخیص روند حرکات بازار و پیش‌بینی قیمت‌ها کمک کرده و به‌عنوان نقطه قوتی در میان استراتژی‌های معاملاتی به‌شمار می‌آیند. ضمن این‌که از دقت بالایی برخوردارند. یکی دیگر از مزایای استفاده از نظریۀ الیوت و امواج آن، این است که به‌راحتی می‌توان به‌صورت مکمل با دیگر اندیکاتورها از آن‌ها استفاده کرد، اما این امواج نقاط منفی‌ای را نیز به معامله‌گران تحمیل می‌کنند.
امواج تحلیلی الیوت شفافیتی برای نقاط ورود و خروج به بازار مالی ارائه نمی‌دهد؛ ضمن این‌که قطعیتی برای تحلیل بازارهای مالی مانند جفت ارز فارکس در این بازار نیست. در نوسانات این امواج و نتایج حاصل از آن، نظر شخصی سرمایه‌گذاران نیز دخیل است و این خود یکی از معایب بزرگ این ابزار تحلیلی به‌شمار می‌آید.
کاربرد نظریۀ الیوت برای مدیریت سرمایه
بهتر است بدانید که موج‌های الیوت زمانی تحلیل درستی به شما تحویل می‌دهند که از ترکیب تحلیل روان‌شناسانۀ سرمایه‌گذاران و تغییرات قیمت دارایی‌های بازار استفاده کنید. یکی از کاربردهای این امواج در بورس، تحلیل و پیش‌بینی تغییرات قیمت‌هاست. درصورتی‌که شما به‌دنبال کسب سود و جلوگیری از ضرر هنگفت در بازار هستید و همچنین قصد خرید سهام زیادی را نیز دارید، باید از این امواج جهت تحلیل تغییرات بازار متناسب با احساسات سرمایه‌گذاران بزرگ استفاده کنید.
مروری بر استفادۀ کاربردی از امواج الیوت
در این مطلب، به‌بررسی جامع نظریۀ امواج الیوت و نحوۀ کارکرد این امواج و ریزموج‌های آن پرداختیم. همچنین سطوح حمایت و مقاومت در نظریۀ الیوت، برای تشخیص الگوهای قیمتی و پیش‌بینی روند حرکات بازار را مورد بررسی قرار دادیم. بهتر است بدانید درصورتی‌که بازار مالی مدنظر شما تحت‌تأثیر عوامل اقتصادی قرار نمی‌گیرد و همگام با احساسات سرمایه‌گذاران دچار تغییرات قیمت می‌شود، استفاده از این امواج به همراه اندیکاتورهای مکمل برای ارائه تحلیلی دقیق به شما توصیه می‌شود.
