گاهی یک فیلم فقط به خاطر داستانش جذاب نیست. بازیگران هستند که جان میدهند به نقشها، واقعیت میبخشند به شخصیتها، و باعث میشوند مخاطب ساعتها بعد از پایان فیلم، هنوز آن چهرهها را در ذهنش داشته باشد. فیلم صددام با کارگردانی پدرام پورامیری دقیقا چنین اثری است. فیلمی که از همان لحظه اول اکران در جشنواره فیلم فجر، سروصدای زیادی به پا کرد و بازیگران فیلم صددام بخش عمدهای از این موفقیت را رقم زدند.
داستان فیلم درباره مردی است که شباهت عجیبی به صدام حسین دارد و همین موضوع زندگیاش را به کام دردسر میکشد. اما این داستان بدون حضور بازیگرانی با توانایی بالا، نمیتوانست چنین تاثیرگذار باشد. رضا عطاران که برای بار اول با چنین نقش جدی و متفاوتی روبرو شد، پریناز ایزدیار که اولین تجربه کمدی خود را در این فیلم داشت، آزاده صمدی با بازی پرانرژیاش، و عباس جمشیدیفر که همیشه در نقشهای کمدی درخشیده است، همگی دست به دست هم دادند تا اثری به یادماندنی خلق کنند.
صددام توانست در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر در سه رشته نامزد دریافت سیمرغ بلورین شود و صدرنشین فروش بلیتهای جشنواره نیز بود. منتقدان سینمایی بازی بازیگران فیلم صددام را برگ برنده این اثر دانستند و اولین تجربه پریناز ایزدیار در ژانر کمدی را به شدت تحسین کردند. فیلمی که از بهمن ۱۴۰۳ در سینماها اکران شد و از ۲۰ آبان ۱۴۰۴ نیز در پلتفرم فیلمنت به صورت آنلاین در دسترس علاقهمندان قرار گرفت.
در این مقاله قصد داریم شما را با تک تک بازیگران فیلم صد دام آشنا کنیم، نقشهایی که ایفا کردند را بررسی کنیم، و نگاهی بیندازیم به دلایل موفقیت این گروه هنری. اگر میخواهید بدانید چه کسانی در این فیلم بازی کردند و چرا عملکرد آنها چنین تاثیرگذار بود، تا پایان با ما همراه باشید.
رضا عطاران؛ مردی که صدام شد
وقتی صحبت از بازیگران فیلم صددام میشود، اولین نامی که به ذهن میرسد رضا عطاران است. او در این فیلم نقش صلاح شریف را بازی کرد، مردی معمولی که به دلیل شباهت ظاهری با صدام حسین، مجبور میشود بدل این دیکتاتور عراقی شود و عملیاتی را در تهران انجام دهد. این نقش یکی از متفاوتترین تجربههای عطاران در دوران حرفهایاش بود.
رضا عطاران که متولد ۲۰ اردیبهشت ۱۳۴۷ در مشهد است، مسیر هنری خود را از تلویزیون آغاز کرد. او با سریالهایی مانند خانه به دوش و متهم گریخت شهرت گرفت، اما جایگاه واقعیاش را در سینما با فیلم خروس جنگی در سال ۱۳۸۶ پیدا کرد. در سال ۱۳۹۲ با بازی در طبقه حساس، به یکی از پرفروشترین بازیگران کمدی سینمای ایران تبدیل شد. سپس فیلمهایی مانند نهنگ عنبر، دهلیز، و پیشونی سفید را به کارنامه خود اضافه کرد که همگی در گیشه سینما موفق ظاهر شدند.
اما صددام چیز دیگری بود. عطاران در این فیلم نه فقط باید شوخی میکرد، بلکه باید ترس، اضطراب، و دوگانگی یک انسان معمولی را که ناگهان در جایگاه یک دیکتاتور قرار گرفته، نشان میداد. گریم صدام روی چهرهاش، لحن صدایش، و حرکات بدنش، همه با دقت طراحی شده بود. منتقدان معتقد بودند که عطاران در این فیلم بیش از همیشه به تواناییهای بازیگری خود متکی بود و نه صرفا به شوخیهای بداهه. او توانست لایههای مختلف شخصیت صلاح را به خوبی نمایش دهد؛ از یک مرد ساده و مهربان تا بدلی که مجبور است رفتار یک دیکتاتور را تقلید کند.
البته برخی منتقدان اشاره کردند که فیلم بیش از حد به حضور عطاران متکی بوده و فیلمنامه کمی در سایه این اتکا قرار گرفته است. با این حال، بازی او را نقطه قوت اصلی صددام دانستند. عطاران توانست با ترکیب طنز و جدیت، نقشی خلق کند که در ذهن مخاطب باقی بماند.
پریناز ایزدیار؛ اولین قدم در دنیای کمدی
یکی از جذابترین نکات درباره بازیگران فیلم صددام این بود که پریناز ایزدیار برای اولین بار در یک نقش کمدی ظاهر شد. او که تا آن زمان بیشتر در نقشهای جدی و درام دیده میشد، در صددام نقش ثریا سرور را بازی کرد. ثریا یک افسر اطلاعاتی است که مسئولیت پروژه بدل صدام را بر عهده دارد و شخصیتی سرد، محاسبهگر و مرموز دارد.
پریناز ایزدیار متولد ۸ شهریور ۱۳۶۴ در بابل است و کارشناسی گرافیک خوانده است. او فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۸۵ با بازی در فیلم سینمایی یک مرد، یک شهر آغاز کرد. سپس با حضور در تلهفیلم ماه در سایه در سال ۱۳۸۸ وارد تلویزیون شد. اما نام او با سریالهایی مانند زمانه در سال ۱۳۹۱ و شهرزاد که از ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷ پخش شد، بر سر زبانها افتاد. ایزدیار برای فیلم ابد و یک روز در سال ۱۳۹۴ موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن جشنواره فجر شد.
حضور او در صددام یک ریسک محسوب میشد. کمدی ژانری است که نیاز به تایمینگ دقیق، حس طنز، و انعطافپذیری دارد. ایزدیار با اینکه تجربه چندانی در این زمینه نداشت، توانست نقش ثریا را به خوبی ایفا کند. او در فیلم با لکنت زبان صحبت میکرد و این ویژگی به شخصیتش عمق خاصی میبخشید. شیمی او با رضا عطاران در صحنهها عالی بود و توانست نشان دهد که میتواند در ژانرهای مختلف موفق عمل کند.
منتقدان بازی ایزدیار را متفاوت و تازه دانستند. برخی معتقد بودند که او لحظاتی کنترل نقش را از دست میدهد، اما در کل نقش را به خوبی اجرا کرده است. این تجربه نشان داد که ایزدیار قصد دارد محدوده کاری خود را گسترش دهد و در ژانرهای مختلف فعالیت کند.
آزاده صمدی؛ انرژی و طنز در نقش حلیمه
آزاده صمدی یکی دیگر از بازیگران فیلم صد دام است که نقش حلیمه رسن را بازی کرد. حلیمه زنی است که با شور و طنز خاص خود وارد ماجرا میشود و فضای فیلم را رنگ میبخشد. صمدی که معمولا در نقشهای زنان قوی و گاهی عصبی ظاهر میشود، در صددام نیز چنین شخصیتی را به تصویر کشید.
آزاده صمدی متولد ۱۷ دی ۱۳۵۷ در لاهیجان است و کارشناسی تئاتر از دانشگاه سوره دارد. او پس از فارغالتحصیلی در کلاسهای بازیگری پرویز پرستویی شرکت کرد و وارد عرصه هنر شد. نخستین حضور او در تئاتر بیشیر و شکر در سال ۱۳۸۲ به کارگردانی حمید امجد بود. سپس در تلهتئاتر و سریال راه بیپایان در سال ۱۳۸۶ دیده شد. او در فیلمهایی مانند سووشون، افعی، جنگل آسفالت، و آفریقا بازی کرده است. صمدی زمانی با هومن سیدی ازدواج کرد اما پس از هفت سال از هم جدا شدند.
در صددام، صمدی با بازی پرانرژی و کمدی خود توانست توجهها را جلب کند. او در صحنههای مختلف با لحن و حرکات بامزهاش خنده را بر لب مخاطب نشاند. برخی منتقدان اشاره کردند که نقش او تا حدی کلیشهای بود و شبیه به نقشهایی که قبلا ایفا کرده، اما همین آشنایی باعث شد که مخاطب راحتتر با او ارتباط برقرار کند. صمدی یکی از بازیگرانی است که میداند چگونه در فضای کمدی بدرخشد و در صددام نیز این توانایی را به خوبی نشان داد.
عباس جمشیدیفر؛ طنز همیشگی با چاشنی جدیت
عباس جمشیدیفر نامی است که هر بار شنیده میشود، یادآور خنده و لحظات شاد است. او در فیلم صددام نقش خشایار متعجب را بازی کرد، شخصیتی که با حضورش لطافت و خنده را به موقعیتها اضافه میکند. جمشیدیفر یکی از آن بازیگران کمدی است که نیازی به تلاش زیاد ندارد؛ صرفا با حضور و لحن صدایش میتواند خنده را در فضا پخش کند.
عباس جمشیدیفر متولد ۱۷ شهریور ۱۳۵۹ در تهران است. او کار خود را از اواخر دهه ۱۳۷۰ با تئاتر آغاز کرد و هم نوشته و هم اجرا کرده است. جمشیدیفر با حضور در تلویزیون در مجموعههایی مانند روزگار خوش حبیب آقا، سه دونگ سه دونگ، بچه مهندس، و زخم کاری شهرت پیدا کرد. او همچنین در مسابقه جوکر شرکت کرد که خاطرهانگیز بود. جمشیدیفر اگرچه بیشتر در تلویزیون فعالیت دارد، اما ریشه کارش در تئاتر است و همیشه به این موضوع افتخار میکند.
در صددام، جمشیدیفر نقش یک محافظ دستوپاچلفتی را بازی کرد که در تضاد با فضای سنگین و سیاسی فیلم، لحظات کمیک نابی خلق میکند. او با مهارت خاص خود توانست تعادلی بین طنز و جدیت ایجاد کند. بازی او یادآور نقشهای قبلیاش بود، اما همین آشنایی باعث شد که مخاطب با او احساس نزدیکی کند. جمشیدیفر یکی از بازیگرانی است که حتی در نقشهای کوچک نیز میتواند تاثیرگذار باشد و در صددام نیز این قاعده صدق کرد.
امیراحمد قزوینی و سیاوش چراغیپور؛ بازیگران مکمل
امیراحمد قزوینی و سیاوش چراغیپور دو بازیگر دیگر فیلم صددام هستند که نقشهای مکمل اما موثری را ایفا کردند. قزوینی در نقش امیر ظاهر شد و چراغیپور نیز نقشی داشت که جزئیات دقیق آن کمتر منتشر شده است، اما حضور هر دوی آنها در تکمیل پازل داستانی فیلم موثر بود.
امیراحمد قزوینی متولد ۱۳ تیر ۱۳۵۵ است و سابقه حضور در آثار مختلف سینمایی و تلویزیونی را دارد. او در مصاحبهای اشاره کرد که صددام اولین فیلم کمدی او بوده و حضور در این کار برایش چالشی جدید محسوب میشد. قزوینی گفته بود که از روز اول فیلمبرداری تا آخرین روز، از بودن در این پروژه هنری لذت برد. او توانست با ترکیب تجربههای قبلی خود و انطباق با فضای کمدی فیلم، نقش خود را به خوبی ایفا کند.
سیاوش چراغیپور نیز یکی از بازیگرانی است که در آثار مختلف حضور داشته و توانسته نقشهای متنوعی را تجربه کند. اگرچه اطلاعات دقیق درباره نقش او در صددام زیاد منتشر نشده، اما حضورش در کنار دیگر بازیگران به غنای فیلم کمک کرد. این دو بازیگر نشان دادند که در یک فیلم موفق، همه نقشها اهمیت دارند و بازیگران مکمل نیز میتوانند تاثیرگذار باشند.
پدرام پورامیری؛ کارگردانی که بازیگران را درخشاند
وقتی درباره بازیگران فیلم صددام صحبت میکنیم، نمیتوانیم از نقش کارگردان غافل شویم. پدرام پورامیری که این فیلم را کارگردانی و نوشته است، توانست از بازیگران خود بهترین عملکرد را بگیرد. او که قبلا به عنوان فیلمنامهنویس در آثاری مانند یادگار جنوب، شنای پروانه، و جان دار فعالیت کرده بود، با صددام اولین تجربه مستقل خود را در کارگردانی رقم زد.
پورامیری و مجتبی رشوند که تهیهکنندگی فیلم را بر عهده داشت، تلاش کردند تا فیلمی متفاوت از کمدیهای معمول سینمای ایران بسازند. آنها با انتخاب دقیق بازیگران و نوشتن نقشهایی که متناسب با تواناییهای هر یک بود، توانستند اثری خلق کنند که در جشنواره فیلم فجر مورد استقبال قرار گیرد. پورامیری در مصاحبهای گفته بود که با ساخت صددام هم خواستند بخشی از تاریخ را روایت کنند و هم خنده را بر لب مخاطبان بنشانند.
موسیقی متن فیلم را سروش انتظامی ساخته که توانست فضایی ملهم از سکانسها خلق کند. گاهی موسیقی به شخصیتها نزدیکتر بود و گاهی به قصه. اگر صحنه در عراق میگذشت یا در حال و هوای زندگی صدام بود، موسیقی به سمت موسیقی عربی سوق پیدا میکرد و اگر روی گذشته و فضاسازی محیطی حرکت میکرد، از موسیقیهای قدیمی ایرانی، آمریکایی و ترکی خاطرهانگیز استفاده میشد. منتقدان موسیقی انتظامی را یک پله بالاتر از سطح معمول سینمای کمدی ایران دانستند.
چرا بازی بازیگران صددام موفق بود؟
یکی از سوالاتی که ذهن بسیاری از تماشاگران را مشغول کرده این است که چرا بازیگران فیلم صد دام توانستند چنین عملکرد خوبی داشته باشند؟ پاسخ در چند نکته کلیدی نهفته است.
نخست، تنوع در انتخاب بازیگران. ترکیب عطاران که بازیگر کمدی محبوب است، با ایزدیار که تجربه درام دارد، و صمدی و جمشیدیفر که در نقشهای کمدی درخشیدهاند، فضایی پویا و متعادل خلق کرد. هر بازیگر توانست نقطه قوت خود را به نمایش بگذارد و در عین حال از تواناییهای دیگران یاد بگیرد.
دوم، فیلمنامه و نقشهای خوب. پورامیری و رضا فخار که فیلمنامه را نوشته بودند، نقشهایی طراحی کردند که متناسب با شخصیت و توانایی بازیگران بود. آنها به هر شخصیت عمق دادند و فرصت دادند تا بازیگران لایههای مختلف نقشهای خود را نشان دهند.
سوم، شیمی بین بازیگران. در بسیاری از فیلمها، بازیگران نمیتوانند ارتباط خوبی با هم برقرار کنند و این موضوع به فیلم آسیب میزند. اما در صددام، شیمی بین عطاران و ایزدیار، همچنین تعامل صمدی و جمشیدیفر با دیگران، کاملا احساس میشد. این ارتباط طبیعی باعث شد که صحنهها واقعیتر و باورپذیرتر به نظر برسند.
چهارم، ریسکپذیری. ایزدیار با پذیرفتن نقش کمدی، عطاران با بازی در نقشی جدیتر از معمول، و حتی قزوینی با ورود به اولین فیلم کمدیاش، همگی ریسک کردند. این ریسکها به بار نشست و نشان داد که بازیگران وقتی از منطقه امن خود خارج میشوند، میتوانند غافلگیرکننده باشند.
واکنش منتقدان به بازی بازیگران
منتقدان سینمایی درباره بازیگران فیلم صددام نظرات مختلفی داشتند که بررسی آنها جالب است. محمد تقیزاده صددام را یک سر و گردن بالاتر از کمدیهای اخیر سینمای ایران دانست و بازی بازیگران را برگ برنده فیلم عنوان کرد. او همچنین اولین تجربه پریناز ایزدیار در کمدی را به شدت تحسین کرد و معتقد بود که او توانسته نقش خود را با موفقیت اجرا کند.
احسان طهماسبی عنوان کرد که صددام برخلاف اکثر کمدیها دارای فیلمنامه منسجم است و فیلم بر طنازیهای رضا عطاران استوار است. او معتقد بود که عطاران باز هم نشان داده که میتواند محور اصلی یک فیلم باشد و با حضور خود مخاطب را جذب کند.
مازیار معاونی بازی ایزدیار را متفاوت و بازی عطاران را تکراری اما طناز و دوستداشتنی دانست. او در مقابل از پایانبندی فیلم انتقاد کرد و معتقد بود که فیلم میتوانست پایان بهتری داشته باشد. احسان ناظمبکایی نیز سوژه فیلم را بکر و تازه دانست و موسیقی متن را تحسین کرد.
نسیم قاضیزاده آهنگسازی و موسیقی فیلم را که بر عهده سروش انتظامی بود تحسین کرد و آن را یک پله بالاتر از سطح سینمای کمدی ایران دانست. او معتقد بود که موسیقی نقش مهمی در جذابیت فیلم ایفا کرده و به بازی بازیگران عمق بخشیده است.
جمعبندی؛ بازیگرانی که صددام را به یادماندنی کردند
فیلم صددام بدون حضور بازیگران با استعداد و متعهدش، نمیتوانست به این موفقیت دست یابد. رضا عطاران با بازی متفاوت و جدیتر از معمول، پریناز ایزدیار با اولین تجربه کمدیاش، آزاده صمدی با انرژی و شور همیشگیاش، عباس جمشیدیفر با طنز همیشه تاثیرگذارش، و امیراحمد قزوینی و سیاوش چراغیپور با نقشهای مکملشان، همگی دست به دست هم دادند تا اثری خلق کنند که در ذهن مخاطب بماند.
بازیگران فیلم صددام نشان دادند که وقتی فیلمنامه خوب، کارگردانی دقیق، و بازیگران با استعداد کنار هم قرار میگیرند، میتوانند اثری متفاوت و جذاب بسازند. این فیلم توانست در جشنواره فیلم فجر صدرنشین فروش بلیتها شود و در اکران عمومی نیز با استقبال مواجه گردد. نامزدی در سه رشته در جشنواره فجر نشان داد که صددام از نظر فنی و هنری نیز در سطح قابل قبولی قرار دارد.
اگر هنوز فیلم صد دام را ندیدهاید، حتما فرصتی پیدا کنید و آن را تماشا کنید. نه فقط به خاطر داستان جذابش، بلکه به خاطر بازیهای درخشان بازیگرانش که توانستند نقشهای خود را به بهترین شکل ممکن ارائه دهند. ترکیب طنز و جدیت، تاریخ و فانتزی، و شخصیتهای به یادماندنی، همه و همه باعث شده تا صددام یکی از آثار قابل توجه سینمای ایران در سال ۱۴۰۳ باشد.
از شما دعوت میکنیم که اگر این فیلم را دیدهاید، نظر خود درباره بازی بازیگران فیلم صددام را در بخش نظرات با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. کدام بازیگر بیشترین تاثیر را روی شما گذاشت؟ آیا فکر میکنید پریناز ایزدیار در اولین تجربه کمدیاش موفق بود؟ و آیا رضا عطاران توانست نقش بدل صدام را باورپذیر کند؟ منتظر نظرات شما هستیم.
