سینمای روسیه در سال‌های اخیر توانسته نگاه علاقه‌مندان به سینما را در سراسر جهان به خود جلب کند. بهترین فیلم های روسی، از درام‌های روانشناختی گرفته تا آثار جنگی و فانتزی، هرکدام روایتگر بخشی از فرهنگ و هنر سینمایی سرزمین پهناور روسیه هستند. اگر دوست دارید با آثاری آشنا شوید که هم کیفیت بالایی دارند و هم داستان‌های جذاب، این مقاله فرصتی است تا بهترین فیلم های روسی در ژانرهای گوناگون را بشناسید.
این فهرست ترکیبی از فیلم‌های قدیمی و جدید است که با دریافت امتیازات بالا در IMDb و تحسین منتقدان، توجه مخاطبان داخلی و بین‌المللی را جلب کرده‌اند. همچنین معرفی این آثار به گونه‌ای صورت گرفته که بتوانید بر اساس ژانر و علایق خود، بهترین فیلم روسی را انتخاب و تماشا کنید.
فیلم استاد و مارگاریتا – The Master and Margarita
- سال اکران: 2024
- ژانر: درام، فانتزی، ماورایی
- کارگردان: Michael Lockshin
- بازیگران: August Diehl, Yulia Snigir, Evgeniy Tsyganov
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): 7.1
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): –
استاد و مارگاریت از بهترین فیلم های روسی جدید است که بر اساس رمان مشهور و پیچیده میخائیل بولگاکف ساخته شده است. داستان در مسکو دهه ۱۹۳۰ جریان دارد؛ جایی که یک نویسنده با ممنوعیت انتشار آثارش و اخراج از اتحادیه رسمی نویسندگان، همه منابع درآمد خود را از دست می‌دهد.
او تصمیم می‌گیرد رمانی درباره یک مهمانی مرموز بنویسد، اما به‌تدریج مرز میان واقعیت و داستان در زندگی‌اش محو می‌شود و سرنوشتش مسیری غیرمنتظره پیدا می‌کند. تلفیق فضای تاریخی، درونمایه فلسفی و جلوه‌های بصری چشمگیر این فیلم را به یکی از برترین آثار اقتباسی سینمای روسیه تبدیل کرده است.
فیلم استاکر – Stalker
- سال اکران: 1979
- ژانر: علمی-تخیلی، درام، فلسفی
- کارگردان: Andrei Tarkovsky
- بازیگران: Alisa Freyndlikh, Aleksandr Kaydanovskiy, Anatoliy Solonitsyn
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): 8
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): –
داستان فیلم در فضایی آخرالزمانی جریان دارد؛ جایی که جهان فروپاشیده، سیاست معنای خود را از دست داده و همه‌چیز بی‌هویت و بی‌رنگ شده است. در دل این ویرانی، نقطه‌ای رازآلود و مقدس وجود دارد؛ اتاقی افسانه‌ای که گفته می‌شود توانایی برآورده کردن عمیق‌ترین آرزوهای انسان را دارد. مسیر رسیدن به این مکان ناشناخته تنها در اختیار فردی مرموز به نام «استاکر» است.
روایت بر محور سفر همین استاکر شکل می‌گیرد؛ راهنمایی که دو مسافر یکی نویسنده و دیگری دانشمند را در مسیری پرخطر و پیچیده همراهی می‌کند تا به اتاق برسند. سفری که در ظاهر جست‌وجوی آرزوهاست، اما در عمق خود پرسشی فلسفی و وجودی درباره ایمان، امید و معنای زندگی را پیش می‌کشد.
این اثر اقتباسی آزاد از رمان گردش کنار جاده اثر برادران استروگاتسکی است و با ترکیبی از المان‌های علمی-تخیلی با مضامین دراماتیک، روانشناختی و فلسفی در میان بهترین فیلم های روسی قرار دارد.
استاکر علاوه‌بر تحسین منتقدان، موفق به کسب جوایزی چون جایزه کلیسای جهانی در جشنواره کن و تقدیر ویژه هیئت داوران در فانتاسپورتو پرتغال شد.
فیلم لویاتان – Leviathan
- سال اکران: 2014
- ژانر: درام، اجتماعی
- کارگردان: Andrey Zvyagintsev
- بازیگران: Aleksey Serebryakov, Elena Lyadova, Roman Madyanov
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): 7.6
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): 97%
داستان فیلم حول کولیا (الکسی سربریاکوف) می‌چرخد؛ مردی که در یکی از شهرهای شمالی روسیه با همسر و پسر نوجوانش زندگی آرامی دارد تا زمانی که درگیر نزاعی حقوقی با شهردار فاسد شهر بر سر زمین خانوادگی‌اش می‌شود. این کشمکش پرده از فساد سیستم سیاسی، قضایی و پلیس روسیه برمی‌دارد که با حمایت کلیسای ارتودکس بی‌عدالتی را بر مردم تحمیل می‌کنند.
در میان بهترین فیلم های سینمایی کشور روسیه، لویاتان را می‌توان از شاخص‌ترین آثار سینمای این کشور در سال‌های اخیر دانست این اثر در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۴ موفق به دریافت جایزه بهترین فیلمنامه شد و همچنین توانست جایزه گلدن گلوب بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان را از آن خود کند.
این فیلم با نقد تند ساختار قدرت و بازنمایی واقع‌گرایانه زندگی روزمره، در فهرست برترین فیلم‌های روسی تاریخ سینما جایگاهی ویژه به دست آورده و همچنان به‌عنوان اثری ماندگار در حافظه سینمادوستان جهان حضور دارد.
فیلم کشتی روسی – Russian Ark
- سال اکران: 2002
- ژانر: تاریخی، ماجراجویی، درام
- کارگردان: Aleksandr Sokurov
- بازیگران: Sergey Dreyden, Mariya Kuznetsova, Leonid Mozgovoy
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): 7.2
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): 89%
کشتی روسی نه‌تنها جزو بهترین فیلم های روسی به شمار می‌آید، بلکه تجربه‌ای کم‌نظیر در تاریخ سینما محسوب می‌شود. این فیلم در ژانر درام-تاریخی، به‌طور کامل در کاخ زمستانی موزه ارمیتاژ فیلمبرداری شده و با یک نمای بلند ۹۶ دقیقه‌ای بدون برش، رکوردی خلاقانه در تاریخ سینما ثبت کرده است.
داستان این فیلم گفت‌وگویی خیالی میان راوی روس و مارکی دو کوستین، دیپلمات فرانسوی قرن نوزدهم، را روایت می‌کند که در میان تالارهای کاخ زمستانی به مرور دوره‌های مختلف تاریخ، هنر و فرهنگ روسیه می‌پردازند.
فیلم دوازده – 12
- سال اکران: 2007
- ژانر: درام، معمایی
- کارگردان: Nikita Mikhalkov
- بازیگران: Sergey Makovetskiy, Sergey Garmash, Apti Magamaev
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): 7.5
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): 76%
فیلم ۱۲ یک نسخه روسی‌زبان از شاهکار کلاسیک ۱۲ مرد خشمگین (۱۹۵۷) به کارگردانی سیدنی لومت است که بر پایه نمایشنامه مشهور ریجینالد روز (۱۹۵۵) ساخته شد.
فیلم داستان 12 عضو هیئت منصفه را روایت می‌کند که باید درباره سرنوشت یک پسر جوان چچنی تصمیم بگیرند؛ پسری که به قتل ناپدری‌اش، یک افسر ارتش روسیه، متهم شده است. در ابتدا بیشتر اعضا او را مجرم می‌دانند، اما رای مخالف یکی از آنها روند بررسی را تغییر می‌دهد و پرده از واقعیت برمی‌دارد.
فیلم ۱۲ با استقبال گسترده منتقدان و تماشاگران روبه‌رو شد و در جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز ۲۰۰۷ جایزه ویژه هیئت داوران را به دست آورد؛ موفقیتی که آن را در زمره بهترین فیلم های روسی قرار داد.
فیلم بازگشت – The Return
- سال اکران: 2003
- ژانر: درام، روانشناختی
- کارگردان: Peter Jackson
- بازیگران: Elijah Wood, Viggo Mortensen, Ian McKellen
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): 9
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): 95%
فیلم بازگشت داستان دو پسر روس را روایت می‌کند که پس از ۱۲ سال غیبت پدرشان ناگهان به خانه بازمی‌گردد. او فرزندانش را به جزیره‌ای دورافتاده در میان یک دریاچه میبرد؛ سفری که در ابتدا حال‌وهوای تعطیلات دارد، اما رفته‌رفته به چالشی سخت و حتی شبیه یک آزمون افسانه‌ای برای بقا تبدیل می‌شود.
این فیلم موفق شد جایزه شیر طلایی و جایزه بهترین فیلم اول را در جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز کسب کند و همچنین جوایز مهمی مانند بهترین فیلم خارجی در گلدباگ و پالم اسپرینگز و جوایز بهترین فیلم و بهترین فیلمبرداری در مراسم‌های روسی را از آن خود کند.
فیلم The Return با سبک روانشناختی و فضاسازی منحصربه‌فردش، از نگاه بسیاری از تماشاگران به‌عنوان یکی از ماندگارترین آثار در میان بهترین فیلم های روسی شناخته می‌شود.
فیلم تک‌تیرانداز ورشیلوف – Voroshilov Sharpshooter 1999
- سال اکران: 1999
- ژانر: درام، جنایی
- کارگردان: Stanislav Govorukhin
- بازیگران: Mikhail Ulyanov, Anna Sinyakina, Aleksand r Porokhovshchikov
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): 7.4
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): –
فیلم ورشیلوف بر اساس کتاب زن‌ها در چهارشنبه‌ها اثر ویکتور پرونین ساخته شده است. ماجرا در تابستان ۱۹۹۹ رخ می‌دهد؛ ایوان، کهنه‌سرباز جنگ جهانی دوم، وقتی می‌بیند نوه‌اش کاتیا قربانی تجاوز سه جوان شده و متجاوزان بدون مجازات رها شده‌اند، تصمیم می‌گیرد خودش دست به کار شود. او با خرید یک تفنگ عدالت را به شیوه خودش اجرا می‌کند.
ورشیلوف نمونه‌ای شاخص از سینمای اجتماعی روسیه بود که مخاطب را به تفکر وامی‌داشت و نقدی روشن بر بی‌عدالتی‌های جامعه ارائه می‌داد.
فیلم برادر – Brother
- سال اکران: 1997
- ژانر: جنایی، نئونوآر، گانگستری
- کارگردان: Aleksey Balabanov
- بازیگران: Sergey Bodrov, Viktor Sukhorukov, Svetlana Pismichenko
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): 8
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): 100%
با اطمینان می‌توان گفت برادر بهترین فیلم جنایی محصول روسیه است. این فیلم داستان دانیلا، مردی که پس از پایان خدمت سربازی به دیدار برادرش می‌رود، که رابطه‌ای با مافیای روسیه دارد، را دنبال می‌کند.
برادر تصویری واقع‌گرایانه از دوران پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به نمایش می‌گذارد و دانیلا را به‌عنوان نماد امید نسل جدید روسیه پساشوروی معرفی می‌کند.
این اثر پس از نخستین نمایش در جشنواره کن، به یکی از محبوب‌ترین و موفق‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای روسیه تبدیل شد و در نهایت جایگاه یک فیلم کالت را کسب کرد. کارگردان این فیلم، الکساندر بالابانوف، که با موفقیت این اثر شناخته شد در سال ۲۰۰۰ دنباله آن را با عنوان برادر ۲ ساخت.
فیلم سالیوت ۷ – Salyut 7
- سال اکران: 2017
- ژانر: ماجراجویی، درام، علمی-تخیلی
- کارگردان: Klim Shipenko
- بازیگران: Vladimir Vdov, ichenkovPavel Derevyanko, Aleksandr Samoylenko
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): 7.2
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): –
در فهرست فیلم های محصول روسیه، سالیوت ۷ جایگاه ویژه‌ای دارد و به‌عنوان یک اثر علمی–تخیلی و تاریخی بر اساس یکی از جسورانه‌ترین ماموریت‌های فضایی اتحاد جماهیر شوروی ساخته شده است.
داستان در تابستان ۱۹۸۵ رخ می‌دهد؛ زمانی که ایستگاه فضایی سالیوت ۷ بدون هشدار قبلی ارتباط خود را با مرکز کنترل زمینی از دست می‌دهد. این ایستگاه که از کنترل خارج شده و یخ زده است، هر لحظه در خطر سقوط به مناطق مسکونی قرار دارد؛ حادثه‌ای که می‌توانست فاجعه‌ای عظیم و شرمساری بزرگی برای شوروی به‌دنبال داشته باشد.
برای جلوگیری از این بحران، دو فضانورد باتجربه با فضاپیمای سایوز T-13 راهی ماموریتی می‌شوند که به‌عنوان یکی از بی‌سابقه‌ترین عملیات‌های تاریخ فضانوردی شناخته می‌شود. این فیلم با تمرکز بر مهارت‌های فنی، همکاری تیمی و واقع‌گرایی در نمایش چالش‌های بی‌وزنی، به‌عنوان یکی از بهترین فیلم های روسی در حوزه فضانوردی شناخته می‌شود.
سالیوت ۷ موفق به دریافت جایزه عقاب طلایی برای بهترین فیلم و بهترین تدوین در سال ۲۰۱۸ و همچنین جایزه نیکا برای بهترین فیلمبرداری و بهترین فیلم بلند شد و جایگاه ویژه‌ای در میان فیلم‌های معروف ساخت روسیه به دست آورد.
فیلم تی ۳۴ – T-34
- سال اکران: 2017
- ژانر: ماجراجویی، درام، علمی-تخیلی
- کارگردان: Klim Shipenko
- بازیگران: Vladimir Vdov, ichenkovPavel Derevyanko, Aleksandr Samoylenko
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): 7.2
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): –
فیلم تی ۳۴ با الهام از رویدادهای واقعی جنگ جهانی دوم ساخته شده است. داستان فیلم روایتگر گروهی از اسیران جنگی شوروی است که در بحبوحه جنگ، با استفاده از یک تانک تی ۳۴ نقشه‌ای جسورانه برای فرار از اردوگاه نازی‌ها طراحی و اجرا می‌کنند.
این اثر با کیفیت بالای تولید، صحنه‌های نفس‌گیر نبرد و جلوه‌های ویژه دیدنی تجربه‌ای مهیج برای دوستداران فیلم های روسی فراهم می‌کند. T-34 پس از اکران، نقدهای مثبتی از سوی منتقدان دریافت کرد و به‌ویژه برای طراحی صحنه و روایت پرتنش آن مورد تحسین قرار گرفت. همچنین موفق شد جایزه بهترین فیلم را از جشنواره APKIT کسب کند.
فیلم بیا و ببین – Come and See
- سال اکران: 1985
- ژانر: جنگی، درام
- کارگردان: Elem Klimov
- بازیگران: Aleksey Kravchenko, Olga Mironova, Liubomiras Laucevicius
- امتیاز در ای ام دی بی (IMDb): 8.3
- امتیاز در راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes): 90%
فیلم های روسی جنگی همیشه طرفدارن زیادی دارد که یکی از بهترین آنها بیا و ببین است. این فیلم دوران اشغال بلاروس توسط نیروهای آلمان نازی در طول جنگ جهانی دوم می‌پردازد.
سال ۱۹۴۳ بلاروس نزدیک مرز لهستان پسر نوجوانی به نام فلوریا (با بازی کرافچنکو) تفنگی را از زیر خاک بیرون می‌آورد تا به پارتیزان‌هایی بپیوندد که به رهبری کوساچ در جنگل مخفی شده‌اند. با یورش نیروهای نازی به منطقه، پارتیزان‌ها عقب‌نشینی می‌کنند تا خود را برای یک ضدحمله آماده کنند.
راجر ایبرت، منتقد فقید سینما، بیا و بنگر را در فهرست فیلم‌های فوق‌العاده قرار داد و درباره آن نوشت:
معروف ترین فیلم های سینمای روسیه
در این مقاله با بهترین فیلم های روسی آشنا شدید؛ آثاری که قدرت روایت، فرهنگ و هنر سینمای روسیه را در ژانرهای مختلف به نمایش می‌گذارند. چه به فیلم‌های جنگی و تاریخی علاقه‌مند باشید، چه به درام‌های روانشناختی یا داستان‌های معاصر این فهرست می‌تواند تجربه‌ای تازه و متفاوت برایتان رقم بزند. تنوع و گستردگی سینمای روسیه نیز نشان می‌دهد چرا همچنان در میان برترین فیلم‌های جهان نامی ماندگار دارد.
کدام‌یک از این آثار را تماشا کرده‌اید؟ اگر فیلم روسی دیگری می‌شناسید که جایش در این فهرست خالی است، خوشحال می‌شویم آن را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید
همچنین اگر به سریال علاقه دارید و می‌خواهید ساعت‌ها درگیر داستان‌های جذاب شوید، پیشنهاد می‌کنیم سری به سایر مقالات سایت مانند بهترین سریال های روسی بزنید.
سوالات متداول:
1) بهترین فیلم روسی برای شروع کدام است؟
اگر به‌تازگی قصد دارید با سینمای روسیه آشنا شوید، آثاری مانند The Master and Margarita یا Leviathan انتخاب‌های مناسبی هستند؛ فیلم‌هایی که در کنار روایت‌های داستانی پرکشش، لایه‌هایی فلسفی و تفسیری عمیق را نیز پیش روی شما می‌گذارند.
2) کدام فیلم روسی بیشترین تاثیر بین‌المللی را داشته است؟
فیلم‌هایی مانند Leviatha و Russian Ark در جشنواره‌های بین‌المللی شناخته شده و جوایز متعددی کسب کرده‌اند، به‌ویژه در بخش بهترین فیلم خارجی و فیلمبرداری.
